Έχεις ποτέ σκεφτεί ότι θα μπορούσες να κοιμάσαι το βράδυ με το κεφάλι σου στην Ελβετία και τα πόδια σου στη Γαλλία; Και όμως… Αυτό μπορεί να συμβεί στο Hotel Arbez Franco Suisse, που ονομάζεται επίσης L’Arbézie, και βρίσκεται ακριβώς πάνω στα σύνορα Γαλλίας-Ελβετίας.
Στο μικροσκοπικό χωριουδάκι La Cure,στην κορυφή των βουνών Juras, τα οποία χωρίζουν τη Γαλλία και την Ελβετία, είναι κτισμένο το μικρό αυτό οικογενειακό ξενοδοχείο, που έχει την ιδιαιτερότητα να βρίσκεται ακριβώς πάνω σε ένα διεθνές σύνορο.
Και εύλογα αναρωτιέται κανείς: Πώς μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Η μοναδική αυτή αυτή εμπειρία, του να μπορεί να απολαύσει κανείς την διαμονή του σ’ ένα ξενοδοχείο μοιρασμένο ανάμεσα σε δύο χώρες, αποτελεί μια ακούσια συνέπεια της Συνθήκης των Δαππών του 1862, μιας ελάχιστα γνωστής διεθνούς συνθήκης.
Με αυτήν, η Γαλλία και η Ελβετία συμφώνησαν σε μια μικρή εδαφική ανταλλαγή, προκειμένου να επιτραπεί ο πλήρης γαλλικός έλεγχος ενός κοντινού στρατηγικού δρόμου. Η συνθήκη προέβλεπε πως όλα τα κτίρια κατά μήκος των συνόρων θα παρέμεναν στη θέση τους, γεγονός που χρησιμοποίησε ένας ντόπιος επιχειρηματίας για να ανοίξει ένα κατάστημα και ένα μπαρ, προκειμένου να εκμεταλλευτεί το διασυνοριακό εμπόριο.
Ως αποτέλεσμα, το ξενοδοχείο, που άνοιξε το 1921, βρίσκεται το μισό στη Γαλλία και το άλλο μισό στην Ελβετία, με τα διεθνή σύνορα να διχοτομούν το εστιατόριο και αρκετά από τα δωμάτια. Το δωμάτιο 9, για παράδειγμα, είναι ένα από τα διμερή δωμάτια, με τα σύνορα να περνούν μέσα από το μπάνιο και το κρεβάτι. Να λοιπόν, που μπορεί κανείς να κοιμηθεί με το κεφάλι στην Ελβετία και τα πόδια στη Γαλλία και από το παράθυρό του να βλέπει σε κοντινή απόσταση τα δύο συνοριακά φυλάκια: το ελβετικό στη δεξιά πλευρά και το γαλλικό, λίγο πιο κάτω, στα αριστερά, αφού το ξενοδοχείο να καταλαμβάνει ένα τριγωνικό οικόπεδο σφηνωμένο μεταξύ των δύο.
Νομικές πολυπλοκότητες και παράξενες ιστορίες:
Η διασυνοριακή αυτή πραγματικότητα έχει ενσωματωθεί στην προσωπικότητα του τόπου. Από τους παγκόσμιους πολέμους μέχρι την πρόσφατη πανδημία του κορωνοϊού, περίεργες καταστάσεις και ιστοριες προέκυψαν λόγω της μοναδικότητας της θέση του ξενοδοχείου. Αντανακλάται, επίσης, σε αρκετά από τα διακοσμητικά στοιχεία που βρίσκονται σε όλο το ακίνητο , από τα προφανή, όπως οι σημαίες στους τοίχους, μέχρι και τα διακριτικότερα. “Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου, κύριος Αλεξάντερ Πεϊρόν, αναφέρει ότι οι καθρέφτες και τα παράθυρα δεν αποτελούν μόνο διακοσμητικό στοιχείο, αλλά λειτουργούν ταυτόχρονα και ως σύμβολα της σύνδεσης μεταξύ γειτονικών κόσμων και πραγματικοτήτων.
Εκεί όπου περνούν τα σύνορα, στο εστιατόριο, βρίσκεται και μια τοιχογραφία που αναπαριστά τον πίνακα του Paul Cézanne “Οι χαρτοπαίκτες”, ο οποίος απεικονίζει δύο άνδρες να παίζουν χαρτιά και παραπέμπει σε ένα περιστατικό που συνέβη στο ξενοδοχείο τη δεκαετία του 1920: “Ένας Ελβετός τελωνειακός υπάλληλος επέβαλε πρόστιμο σε πελάτες που έπιασε να παίζουν χαρτιά, για το αδίκημα όχι του τζόγου, όπως θα ήταν το αναμενόμενο τότε, αλλά για το γεγονός ότι χρησιμοποιούσαν ένα σετ τραπουλόχαρτα γαλλικής κατασκευής στην ελβετική πλευρά του ξενοδοχείου, χωρίς να έχουν προηγουμένως καταβάλει τελωνειακούς δασμούς».
Ακόμα και σήμερα, στο ξενοδοχείο επιτρέπονται τα παιχνίδια με χαρτιά, αρκεί να μην έχουν περάσει τα σύνορα.
Η επιλογή του φαγητού
Και φυσικά, η επιλογή του φαγητού δεν θα μπορούσε να μην είναι εξίσου πολύπλοκη. Στη γαλλική πλευρά του εσταιτορίου είναι αδιανόητο να παραγγείλει κανείς το tomme Vaudoise, ένα τοπικό ελβετικό τυρί που δεν μπορεί να σερβιριστεί στη γαλλική πλευρά, λόγω των αυστηρών ευρωπαϊκών κανονισμών που αφορούν τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα. Το αντίστροφο, συμβαίνει με ορισμένες γαλλικές σπεσιαλιτέ, όπως το saucisse de Morteau, μια ποικιλία λουκάνικου, του οποίου η διανομή απαγορεύεται στην Ελβετία.
Χώρος ασύλου στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η γερμανοκρατούμενη περιοχή Vichy της Γαλλίας συνέκλινε με την ελεύθερη Ελβετία ακριβώς στο σημείο όπου βρίσκεται το ξενοδοχείο.
Οι Γερμανοί κατέλαβαν το γαλλικό μισό του ξενοδοχείου, η σκάλα όμως που οδηγούσε στα δωμάτια βρισκόταν εν μέρει σε ελβετικό έδαφος. Έτσι, οι επάνω όροφοι, θεωρούνταν εκτός ορίων γι’ αυτούς και δεν μπορούσαν να τους προσεγγίσουν, γεγονός που τους καθιστούσε ένα σχετικά ασφαλές καταφύγιο για τους πρόσφυγες και τους δυνάμει πιλότους των συμμάχων. Σε στιγμές που οι Γερμανοί ήταν αφηρημένοι, έτρωγαν ή έπιναν στο μπαρ, οι ιδιοκτήτες του ξενοδοχείου κατάφερναν να περάσουν κρυφά τους φυγάδες κάτω από τη μύτη τους στην ασφάλεια της ουδέτερης Ελβετίας.
Η σκάλα αυτή έμεινε στην ιστορία ως “η σκάλα της ελευθερίας”και ο ιδιοκτήτης Μαξ Αρμπέζ αναγνωρίστηκε ως “Δίκαιος των Εβραίων” από το Μνημείο Γιαντ βασσέμ στην Ιερουσαλήμ, για τη συμβολή του στη διάωση των Εβραίων προσφύγων. Μάλιστα, δίπλα στη σκάλα εκτίθεται μια επιστολή ευγνωμοσύνης από τον διοικητή των Συμμάχων, στρατάρχη Μοντγκόμερι.
Διεξαγωγή μυστικών συνομιλιών
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, το Hotel Arbez ήταν επίσης ο χώρος των μυστικών διαπραγματεύσεων που οδήγησαν στην ανεξαρτησία της Αλγερίας από τη Γαλλία το 1962.
Οι Αλγερινοί διαπραγματευτές δεν ήθελαν να πατήσουν το πόδι τους σε γαλλικό έδαφος, φοβούμενοι τη σύλληψη, ενώ οι γαλλικές αρχές επιθυμούσαν οι συνομιλίες να διεξαχθούν διακριτικά εντός των συνόρων τους. Ένα ιδιωτικό δωμάτιο στο ξενοδοχείο έδωσε την ιδανική λύση.
Παρ’ όλα αυτά, το ιδιότυπο καθεστώς του ξενοδοχείου μπορεί επίσης να χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς και από άτομα με κακές προθέσεις. Σύμφωνα με τον Πεϊρόν, στις αρχές του 2002, λίγο καιρό μετά την 11η Σεπτεμβρίου, το ξενοδοχείο επισκέφθηκαν πράκτορες μιας άγνωστης υπηρεσίας ασφαλείας για να διερευνήσουν την πιθανότητα ένας πράκτορας της Αλ Κάιντα να είχε χρησιμοποιήσει τη διαμονή του για να περάσει απαρατήρητος τα σύνορα.
Η περίοδος της πανδημίας
Πιο πρόσφατα, με το ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19, το Hotel Arbez βρέθηκε και πάλι στην πρώτη γραμμή.
Κατά την περίοδο της πανδημίας, όπως και η υπόλοιπη τουριστική βιομηχανία, το ξενοδοχείο δέκτηκε σοβαρό πλήγμα, αν και κατάφερε να παραμείνει ανοιχτό για κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να παρέχει καταλύματα για το υγειονομικό προσωπικό.
Οι διευθυντές του, ωστόσο, έπρεπε να αντιμετωπίσουν την πολυπλοκότητα δύο διαφορετικών και συνεχώς εξελισσόμενων συνόλων περιορισμών, εφαρμόζοντας συνήθως τον αυστηρότερο από τους δύο, που, ήταν τις περισσότερες φορές, εκείνος της γαλλικής πλευράς.
Πρακτικά ζητήματα
Στο ξενοδοχείο γίνονται δεκτά τόσο τα ευρώ όσο και τα ελβετικά φράγκα, διαθέτει τόσο ελβετικό όσο και γαλλικό τηλεφωνικό αριθμό και τα δωμάτια είναι εξοπλισμένα με δύο τύπους πρίζας ρεύματος, καθώς η Γαλλία και η Ελβετία χρησιμοποιούν διαφορετικά πρότυπα.
Οι φόροι καταβάλλονται και στις δύο χώρες, σύμφωνα με μια συγκεκριμένη αναλογική φόρμουλα, σε συμφωνία με τις φορολογικές αρχές των δύο χωρών.
