Το κύκλωμα που θησαύριζε με τα «χρυσά» διαβατήρια δασκάλευε τους πελάτες επενδυτές πώς να φέρνουν στην Κύπρο τα χρήματά τους, που συμποσούνται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να κινούν υποψίες στις τράπεζες που θα οδηγούσαν σε εξονυχιστικούς ελέγχους για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Όπως αποκαλύφθηκε μέσα από τη χθεσινή κατάθεση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνου Ηροδότου στην ερευνητική επιτροπή για τα «χρυσά» διαβατήρια, αυτά τα εμβάσματα των εκατομμυρίων ευρώ που προορίζονταν για την αγορά ακινήτων, έφταναν στην Κύπρο σε μικρές δόσεις, σε διαφορετικές ημερομηνίες και κατετίθεντο σε διαφορετικές τράπεζες και σε λογαριασμούς που είχαν, όμως, τον ίδιο αποδέκτη. Συγκεκριμένα, τα χρήματα που έφταναν στην Κύπρο κατετίθεντο απευθείας σε λογαριασμούς που διατηρούσαν κυρίως ντιβέλοπερς σε διάφορες τράπεζες της Κύπρου χωρίς να χρειαστεί έτσι ο αλλοδαπός επενδυτής να ανοίξει ο ίδιος τραπεζικό λογαριασμό και να βρεθεί στο μικροσκόπιο των τραπεζών καθώς θα περνούσε από εξονυχιστικούς ελέγχους μιας και οι διεθνείς πελάτες κατατάσσονται στην κατηγορία των πελατών υψηλού κινδύνου. Σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου διαπιστώθηκαν αρκετές περιπτώσεις όπου τα χρήματα έφτασαν στην Κύπρο με αυτό τον τρόπο. «Εξ ου και το 2018 ζητήσαμε τα ονόματα για να διευκολυνθούν οι τράπεζες στους ελέγχους. Κάναμε προσπάθειες και το 2020 για τον έλεγχο των ντιβέλοπερς αλλά δεν υπήρξε follow up από το υπουργείο» δήλωσε. Υπήρξαν δε και περιπτώσεις όπου τα χρήματα έφταναν στην Κύπρο από τρίτα πρόσωπα για λογαριασμό επενδυτών που αιτούνταν «χρυσό» διαβατήριο καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο τον έλεγχο. Ένας άλλος παράγοντας που συνέβαλε στο να μην διενεργούνται εξονυχιστικοί έλεγχοι για τους ξένους επενδυτές που συνδέονταν με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ) είναι το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν είχαν ενημέρωση από το κράτος για τους αλλοδαπούς που κατέθεταν αιτήσεις για πολιτογράφηση προκειμένου να τους ερευνούν έναν προς έναν για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος.
Πράξεις με πιστωτικές
Έναν άλλο τρόπο που βρήκαν οι εμπλεκόμενοι στα «χρυσά» διαβατήρια για να μην κινούν τις υποψίες των τραπεζών είναι οι πληρωμές μέσω πιστωτικής κάρτας. Ήδη εντοπίστηκε μία περίπτωση όπου αγοράστηκε έπαυλη αξίας €3,2 εκατ. με πιστωτική κάρτα. Συγκεκριμένα, έγιναν 25 συναλλαγές των €130.000 σε διαφορετικές ημερομηνίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ερευνητική επιτροπή εντόπισε και ερευνά άλλες δύο παρόμοιες περιπτώσεις. Το μέλος της ερευνητικής επιτροπής Δήμητρα Καλογήρου ζήτησε από τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας να σχολιάσει το γεγονός. «Δεν ξέρω αν πρέπει να θεωρηθεί ότι κάνω χιούμορ αλλά δεν γνώριζα ότι υπήρχαν πιστωτικές κάρτες με τέτοιο όριο» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Κληθείς να σχολιάσει δήλωση της επικεφαλής της Μονάδας Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ) Εύας Παπακυριακού ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής, ότι σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2018 στο Υπουργείο Εσωτερικών, η προκάτοχός του κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη έδωσε διαβεβαιώσεις ότι αυτές οι τραπεζικές συναλλαγές που αφορούν το ΚΕΠ ελέγχονται, ο κ. Ηροδότου δήλωσε άγνοια. Και διερωτήθηκε πώς γίνεται να ελέγχονταν αυτές οι συναλλαγές μία προς μία εφόσον οι έλεγχοι που διενεργούνται είναι δειγματοληπτικοί. «Δεν θέλω να σχολιάσω, όπως δεν σχολίασα και την ποιότητα των στοιχείων που περιέλαβε σε εκείνη τη διάσημη λίστα (σ.σ. λίστα Γιωρκάτζη)» ανέφερε ο Κωνσταντίνος Ηροδότου. Καθιστώντας, παράλληλα, σαφές ότι η Κεντρική Τράπεζα δεν είχε οποιαδήποτε αρμοδιότητα και ρόλο στις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις επενδυτών και ούτε ζητήθηκαν ποτέ οι απόψεις της από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.
Ο Λόου και άλλοι 28
Το καμπανάκι για την Κεντρική Τράπεζα κτύπησε το δημοσίευμα του «Πολίτη» που αποκάλυψε την περίπτωση του Μαλαισιανού φυγόδικου Τζο Λόου, ο οποίος έλαβε κατ’ εξαίρεση την κυπριακή υπηκοότητα ενώ καταζητείτο για απάτη πέραν των €10 δις στη χώρα του. Όπως κατέθεσε ο κ. Ηροδότου, αμέσως μόλις είδαν το φως της δημοσιότητας οι σχετικές πληροφορίες στις 5/11/2019 διενεργήθηκε από την Κεντρική Τράπεζα επιτόπιος έλεγχος σε τράπεζα για να διαπιστωθεί κατά πόσο τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες από το νομοθετικό πλαίσιο διαδικασίες σχετικά με τους λογαριασμούς που διατηρούσε ο Λόου. Σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου, διαπιστώθηκε αριθμός παραβάσεων και πολύ σύντομα θα επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο στην τράπεζα. Ο κ. Ηροδότου ανέφερε, επίσης, ότι μετά το δημοσίευμα του «Αλ Τζαζίρα», η Κεντρική Τράπεζα πραγματοποίησε στοχευμένους ελέγχους σε τρεις τράπεζες ως αποτέλεσμα των οποίων εξετάζονται σήμερα οι φάκελοι πελατών 28 προσώπων. Ερωτηθείς κατά πόσο η Κεντρική Τράπεζα ερευνά και περιπτώσεις επενδυτών που καταγράφονται στο πόρισμα Καλογήρου, ο κ. Ηροδότου απάντησε αρνητικά. Υποδεικνύοντας ότι δεν έχει στην κατοχή του το πόρισμα, το οποίο να σημειωθεί δημοσιεύθηκε χωρίς ονόματα καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη ποινικές έρευνες. Επί τούτου θυμίζουμε ότι στην κατάθεσή του στην ερευνητική επιτροπή ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Χρίστος Κληρίδης ανέφερε ότι ζήτησε το εν λόγω πόρισμα από τον Προέδρο Αναστασιάδη, ο οποίος του το έστειλε προκειμένου να ελεγχθούν πειθαρχικά οι δικηγόροι και τα δικηγορικά γραφεία που εμπλέκονται στις ποινικές υποθέσεις που ανέδειξε το πόρισμα Καλογήρου. Η ερευνητική επιτροπή παρότρυνε τον κ. Ηροδότου να ζητήσει το πόρισμα και να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο ενήργησαν οι τράπεζες στις συγκεκριμένες περιπτώσεις.
110 αναφορές στη ΜΟΚΑΣ
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας κατέθεσε και τα εξής στοιχεία:
- Τα εισερχόμενα εμβάσματα που εντοπίστηκαν από τις τράπεζες ως σχετικά με το ΚΕΠ το έτος 2018 υπολογίζονται σε ποσοστό 1,64% των συνολικών εισερχομένων εμβασμάτων ύψους €56 δις, το 2019 σε ποσοστό 1,55% επί του συνόλου των εισερχομένων εμβασμάτων ύψους €74 δις και το έτος 2020 σε ποσοστό 0,88% επί του συνόλου των εισερχομένων εμβασμάτων ύψους €47 δις.
- Για την περίοδο 2013-2019 εκτιμάται ότι από τις επιχειρηματικές σχέσεις και συναλλαγές που απέρριψαν οι τράπεζες τουλάχιστον 130 σχετίζονται με το ΚΕΠ. Από το σύνολο των 130 απορρίψεων προέκυψαν 77 αναφορές στη ΜΟΚΑΣ. Το 2020 οι τράπεζες απέρριψαν εννέα επιχειρηματικές σχέσεις, τερμάτισαν τρεις και υπέβαλαν 33 αναφορές στη ΜΟΚΑΣ που έχουν σχέση με το ΚΕΠ.
€9 εκατ. σε πρόστιμα
Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Ηροδότου μεταξύ των ετών 2008-2013 λειτουργοί της Κεντρικής Τράπεζας πραγματοποίησαν 75 επιτόπιους ελέγχους σε τράπεζες όπου διαπιστώθηκε αριθμός παραβάσεων του νόμου για την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος με αποτέλεσμα να επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο ύψους €574.000 σε εννέα τράπεζες. Για τα έτη 2014-2020 πραγματοποιήθηκαν 68 επιτόπιοι έλεγχοι όπου εξετάστηκαν πέραν των 3.000 φακέλων πελατών. Επιβλήθηκαν διοικητικά πρόστιμα σε 11 πιστωτικά ιδρύματα συνολικού ύψους €8,3 εκατ. για αριθμό παραβάσεων του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου. Κυρίως αυτοί οι έλεγχοι αφορούν τις διαδικασίες που ακολουθούνται και τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνουν οι τράπεζες για την παρεμπόδιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Σημειώνεται ότι, με βάση την κείμενη νομοθεσία, η μέγιστη ποινή που μπορεί να επιβάλει η Κεντρική Τράπεζα στα τραπεζικά ιδρύματα που εποπτεύει για κάθε παράβαση είναι το ποσό των €200.000
GREEN PRESS CYPRUS
