Η γενοκτονία που συντελείται εις βάρος του παλαιστινιακού λαού δεν είναι ένα μεμονωμένο επεισόδιο βίας, αλλά μια διαρκής και συστηματική πραγματικότητα. Εδώ και δεκαετίες, κράτη, πολυεθνικές και διεθνείς οργανισμοί επωφελούνται, σιωπούν ή ακόμη και νομιμοποιούν με τη στάση τους την κατοχή, την εκδίωξη και τον θάνατο. Στην πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, καταγράφεται ξεκάθαρα η ευθύνη μεγάλων εταιρειών, όπως της Boeing, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή εξοπλισμού του Ισραήλ. Οι βόμβες που πέφτουν συχνά στις παλαιστινιακές γειτονιές δεν είναι απλά μεταλλικά αντικείμενα· είναι ορατές αποδείξεις της σύμπραξης οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων που οδηγούν στον θάνατο αμάχων.
Τα συμφέροντα πίσω από την απραξία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που εμφανίζεται ως θεματοφύλακας του διεθνούς δικαίου, είναι την ίδια στιγμή ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας το 32% του εμπορίου του Τελ Αβίβ για το 2024. Αυτή η σχέση εξηγεί γιατί, παρά τις δηλώσεις, τις «προειδοποιήσεις» και τις φραστικές καταγγελίες, η ΕΕ βυθίζεται στην απραξία της. Όταν το εμπόριο και τα οικονομικά οφέλη προηγούνται, η ανθρώπινη ζωή γίνεται υποσημείωση στα πρακτικά των συνεδριάσεων.
Όπως έγραφε ο Εδουάρδο Γκαλεάνο, λόγια που μοιάζουν να γράφτηκαν σήμερα:
«Μπροστά στην τραγωδία της Γάζας οι αραβικές χώρες νίπτουν τας χείρας. Όπως πάντα, η αδιαφορία, οι κουφές δηλώσεις, οι κενoί περιεχομένου λόγοι, οι υπερήφανες διακηρύξεις, οι διαφορούμενες θέσεις αποδίδουν φόρο τιμής στην ιερή ατιμωρησία. Μπροστά στην τραγωδία της Γάζας οι αραβικές χώρες νίπτουν τας χείρας. Όπως πάντα, οι ευρωπαϊκές χώρες τρίβουν τα χέρια τους.»
Η γενοκτονία δεν σταματά επειδή απλά δεν συμφέρει να σταματήσει. Από τα συμφέροντα στις εξαγωγές όπλων μέχρι τις εμπορικές σχέσεις και τον τουρισμό, η διεθνής κοινότητα αποδεικνύεται περισσότερο συνεργός παρά παρατηρητής.
Ο ρόλος των τουριστικών κολοσσών στην Παλαιστίνη
Σε αυτό το πλαίσιο, εταιρείες όπως η Airbnb, η Booking.com και η TripAdvisor επιλέγουν να αγνοούν το διεθνές δίκαιο και να καταχωρούν εκατοντάδες χώρους και δραστηριότητες σε ισραηλινούς εποικισμούς στα κατεχόμενα εδάφη της Παλαιστίνης. Δεν είναι απλά μεσολαβητές: αποτελούν κρίσιμους κρίκους μιας αλυσίδας που εξωραΐζει την κατοχή και την παρουσιάζει στον ανυποψίαστο τουρίστα ως «εναλλακτικό προορισμό».
Η παρουσία τους στα κατεχόμενα δεν είναι ουδέτερη, είναι καθαρή συνενοχή. Κάθε κράτηση, κάθε δραστηριότητα, κάθε λίστα καταλύματος συνεισφέρει στην οικονομική βιωσιμότητα των εποικισμών και κανονικοποιεί την ύπαρξή τους. Έτσι, η κατοχή αποκτά τουριστικό πρόσωπο και η γενοκτονία αποκτά άλλοθι.
Οι ίδιες πρακτικές και στην Κύπρο
Το ζήτημα δεν αφορά μόνο την Παλαιστίνη. Στην Κύπρο, οι ίδιες πλατφόρμες δραστηριοποιούνται και στα κατεχόμενα εδάφη του βόρειου τμήματος της νήσου, που παραμένει υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή από το 1974. Η πρακτική τους είναι η ίδια: καταχωρούν καταλύματα και τουριστικές δραστηριότητες χωρίς σαφή αναφορά ότι πρόκειται για κατεχόμενα εδάφη.
Αυτό συνιστά διπλή παραπλάνηση: πρώτον προς τους τουρίστες, οι οποίοι δεν ενημερώνονται για το καθεστώς των περιοχών όπου κάνουν κράτηση, και δεύτερον προς την ίδια τη διεθνή κοινότητα, αφού η κανονικοποίηση της κατοχής μέσα από την τουριστική προβολή υποσκάπτει την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και η ίδια η Booking αναγκάστηκε να προσθέσει προειδοποιήσεις για «κινδύνους παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στα κατεχόμενα της Κύπρου. Ωστόσο, αυτή η ενέργεια μοιάζει περισσότερο με τυπικό άλλοθι παρά με ουσιαστική ανάληψη ευθύνης, αφού οι καταχωρήσεις εξακολουθούν να υπάρχουν, να προσελκύουν τουρίστες και να αποφέρουν έσοδα.
Συμπέρασμα: Ηθική χρεοκοπία πίσω από το κέρδος
Είτε πρόκειται για τα κατεχόμενα εδάφη της Παλαιστίνης είτε για τα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου, η ουσία είναι ίδια: οι μεγάλες πλατφόρμες προτιμούν να βγάζουν κέρδος παρά να αναλαμβάνουν την ευθύνη που τους αναλογεί. Με τη στάση τους νομιμοποιούν την κατοχή, υποβαθμίζουν τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συμβάλλουν στην κανονικοποίηση του παράνομου.
Η ευθύνη δεν ανήκει μόνο σε εκείνους που βομβαρδίζουν ή καταλαμβάνουν· ανήκει και σε όσους σιωπούν, σε όσους διαφημίζουν, σε όσους βγάζουν χρήματα πάνω από την οδύνη. Κι αν κάτι είναι χειρότερο από την ατιμωρησία, είναι η μετατροπή της σε «προορισμό».
