Πολωνική startup καταπολεμά την περιβαλλοντική καταστροφή των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Η τεχνολογία με βάση τα μανιτάρια έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει στην απόρριψη και την ανακύκλωση των απορριμμάτων ρούχων.
92 εκατομμύρια τόνοι κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής κάθε χρόνο. Η πολωνική νεοσύστατη εταιρεία Myco Renew προτείνει μια εναλλακτική λύση: μια φυσική, χαμηλού άνθρακα, τεχνολογία με βάση τους μύκητες για την ανακύκλωση των ρούχων. “Μαθαίνουμε στους μύκητες να τρώνε τα ρούχα”, λέει ο Tomasz Mierzwa, συνιδρυτής της Myco Renew, μιας νεοφυούς επιχείρησης βιοτεχνολογίας από την Πολωνία. Πρόκειται για μια επανάσταση στην κλίμακα της κλιματικής κρίσης;
Η πράσινη επανάσταση ξεκινά με τους μύκητες
“Υπολογίζεται ότι ένας άνθρωπος θα πετάξει περίπου δύο τόνους ρούχων κατά τη διάρκεια της ζωής του. Κάθε οκτώ δευτερόλεπτα, 24 τόνοι ρούχων πετιούνται παγκοσμίως. Αυτό αντιστοιχεί σε 92 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αντιδράσει – από φέτος, τα κράτη μέλη πρέπει να διαχωρίζουν τα υφασμάτινα απόβλητα και σε πέντε χρόνια τουλάχιστον το 50% αυτών θα πρέπει να ανακυκλώνεται”, εξηγεί ο συνομιλητής μας.
Η εταιρεία προτείνει μια λύση που διαφέρει από τις επικρατούσες τάσεις: αντί για μεθόδους ανακύκλωσης έντασης ενέργειας και χημικών ουσιών, μια μικροβιολογική τεχνολογία που βασίζεται σε νηματοειδείς μύκητες.
“Οι μύκητες κάνουν το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς για εμάς. Είναι μια διαδικασία χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης και τα απόβλητα που απομένουν μετά δεν πηγαίνουν σε χωματερές – μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε στις κατασκευές ή στη μόδα ως οικολογικό υλικό”, προσθέτει η Mierzwa.
Από το εργαστήριο στην πλήρη εφαρμογή
Η τεχνολογία της Myco Renew βρίσκεται επί του παρόντος σε εργαστηριακό επίπεδο (TRL3), αλλά χάρη στην πρόσφατη νίκη της σε διαγωνισμό επιχορήγησης της ING Bank, η νεοσύστατη επιχείρηση περνάει στο επόμενο στάδιο ανάπτυξης. “Προετοιμαζόμαστε για το επίπεδο TRL4 και μέσα σε ένα χρόνο θέλουμε να ξεκινήσουμε μια ημιαυτόματη γραμμή δοκιμών. Στόχος μας είναι η κλιμάκωση – έτσι ώστε σε λίγα χρόνια να είμαστε έτοιμοι να αναπτύξουμε την τεχνολογία σε ευρωπαϊκές πόλεις”, λέει η Mierzwa.
Πώς θα μπορούσε να μοιάζει; “Τελικά, η εγκατάσταση θα μοιάζει με έναν μεγάλο αποτεφρωτήρα απορριμμάτων, αλλά αντί για καπνό – θα παράγουμε οικολογικά υλικά από μανιτάρια. Θέλουμε να προσφέρουμε στις τοπικές αρχές τόσο μια εγκατάσταση “με το κλειδί στο χέρι” όσο και μια υπηρεσία επεξεργασίας ενδυμάτων”. – εξηγεί.
“Μαθαίνουμε στα μανιτάρια να τρώνε ρούχα”
Το μυστικό της τεχνολογίας είναι η λεγόμενη κοινοπραξία μυκήτων – ένα σύνολο επιλεγμένων μικροοργανισμών που λειτουργούν σε συνέργεια. “Οι μύκητες διδάσκονται να τρώνε διαφορετικούς τύπους υφασμάτων με τη σωστή σειρά. Δεν είναι μόνο ένα είδος – είναι μια ολόκληρη κοινότητα που διασπά τα φυσικά και συνθετικά ρούχα σε χρόνο ρεκόρ”, τονίζει η Mierzwa.
Στην Εβδομάδα Μόδας του Βερολίνου, η νεοφυής επιχείρηση επέδειξε τη διαδικασία αποσύνθεσης των συνθετικών υφασμάτων, η οποία κανονικά διαρκεί δεκαετίες ή και εκατοντάδες χρόνια. “Στην περίπτωσή μας, χρειάστηκαν τέσσερις εβδομάδες”, επισημαίνει.
Μια ομάδα με επιστημονικό υπόβαθρο
Βασικό στέλεχος της Myco Renew είναι η καθηγήτρια Catherine Turnau, ειδικός παγκόσμιας κλάσης στην οικολογία των μυκήτων. Σύμφωνα με την κατάταξη του Στάνφορντ, συγκαταλέγεται στο 2% των επιστημόνων με τις περισσότερες αναφορές στον κόσμο.
Έχει δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της εργασίας της σε περισσότερα από 100 διεθνή περιοδικά με λίστα JCR. Έχει συγγράψει πολλά κεφάλαια σε επιστημονικά βιβλία, συχνά σε εκδοτικούς οίκους υψηλού κύρους, όπως οι CRC Press και Springer.
Επιπλέον, η καθηγήτρια Turnau έχει συμβάλει σε τέσσερις πατέντες σχετικά με την πρακτική εφαρμογή των μικροοργανισμών – η καινοτόμος χρήση της έρευνάς της έχει βρει το δρόμο της σε πρακτικές εφαρμογές.
Ο Δρ Vivek Dave από το MIT της Βοστώνης – ειδικός στην κλιμάκωση έργων deeptech – προστέθηκε στη Συμβουλευτική Επιτροπή. Ο CTO τους σχεδίασε αρθρωτές εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων χρησιμοποιώντας ιαπωνική τεχνολογία νανοφυσαλίδων. Στη συμβουλευτική επιτροπή συμμετέχει επίσης η γνωστή σχεδιάστρια Ranita Sobanska, η οποία έχει σχεδιάσει μεταξύ άλλων ολυμπιακές συλλογές για την 4F και η οποία συνεργάζεται με άλλες ευρωπαϊκές μάρκες μόδας.
Ο διευθύνων σύμβουλος Tomasz Mierzwa έχει αποκτήσει εκτεταμένη διοικητική εμπειρία σε εταιρείες βαθιάς τεχνολογίας, όπου παρουσίασε τα αποτελέσματα των εργασιών Ε&Α στην Ιαπωνία, τις ΗΠΑ και την Κίνα, μεταξύ άλλων. Τα τελευταία 2 χρόνια ήταν διευθυντής στο Εμπορικό Επιμελητήριο Εταιρειών Εναλλακτικών Επενδύσεων, το οποίο έφερε σε επαφή πάνω από 100 κεφάλαια VC στην Πολωνία.
Μόδα, κατασκευές, ενέργεια – μία πηγή, πολλές ευκαιρίες
Η τεχνολογία έχει τεράστιες δυνατότητες όχι μόνο στον τομέα των αποβλήτων. Τα υπολείμματα από την αποσύνθεση των ρούχων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή οικολογικών τούβλων, μονωτικών υλικών ή σύγχρονων υφασμάτων, όπως αναπνεύσιμο υλικό που μοιάζει με μπαμπού ή οικολογικό δέρμα. “Δοκιμάζουμε επίσης τη δυνατότητα μετατροπής των αποβλήτων σε μεθάνιο – αλλά μόνο αφού πρώτα οι μύκητές μας τα καθαρίσουν από τις τοξίνες”, εξηγεί η Mierzwa.
Οι πολωνικές πόλεις δωρίζουν τα ρούχα τους – Επόμενος σταθμός Λονδίνο και Παρίσι
Στο πλαίσιο μιας εκστρατείας για την εκπαίδευση και την προώθηση της τεχνολογίας Myco Renew, η νεοσύστατη εταιρεία ζήτησε από τις πόλεις να δωρίσουν συμβολικά τα χρησιμοποιημένα ρούχα τους. Το Łódź, η Βαρσοβία, το Radom, το Katowice και το Gliwice, μεταξύ άλλων, έχουν ήδη συμμετάσχει στην εκστρατεία.
“Στις 5 Αυγούστου θα συναντηθούμε με τον δήμαρχο της Κρακοβίας και μέσω των πρεσβειών προσπαθούμε να προσεγγίσουμε τον δήμαρχο του Λονδίνου και τον δήμαρχο του Παρισιού”, λέει η Mierzwa.
Από την Πολωνία στην Γκάνα – Η παγκόσμια κλίμακα του προβλήματος
Η νεοφυής επιχείρηση έχει επίσης ξεκινήσει συνομιλίες με εκπροσώπους της Γκάνας. “Ως αποτέλεσμα της εισαγωγής ρούχων από την Ευρώπη, δημιουργούνται παράνομες χωματερές στη Γκάνα. Μικροπλαστικά και τοξικές βαφές εισχωρούν στο έδαφος και στα υπόγεια ύδατα. Θέλουμε να τοποθετήσουμε εκεί μια εγκατάσταση που όχι μόνο θα λύνει το πρόβλημα, αλλά θα επιτρέπει επίσης στις ευρωπαϊκές μάρκες ρούχων να πωλούν οικολογικές μονάδες”, προσθέτει η Mierzwa.
Η Ευρώπη παρακολουθεί και επενδύει
Κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών από την Ελβετία έχουν επίσης ενδιαφερθεί για τη λύση. “Δεν θέλουμε να ζούμε από επιχορηγήσεις, αλλά δείχνουμε ότι η τεχνολογία μας έχει καλύτερο ενεργειακό ισοζύγιο από τη χημική ανακύκλωση. Και μεγαλύτερο εμπορικό δυναμικό – έστω και μέσω της δυνατότητας παραγωγής οικολογικών υλικών”, καταλήγει ο Tomasz Mierzwa.
Μπορούν τα μανιτάρια να σώσουν τον κόσμο;
Η νεοσύστατη επιχείρηση δεν έχει καμία αμφιβολία. “Δεν είναι μια εναλλακτική λύση – είναι μια αναγκαιότητα. Αν δεν δράσουμε, η οικολογική βόμβα των υφασμάτων θα εκραγεί με πλήρη ισχύ. Θέλουμε να είμαστε έτοιμοι πριν συμβεί αυτό”.
Αν ο τομέας της ένδυσης θέλει να παραμείνει ανταγωνιστικός και ηθικός, χρειάζεται μια ριζική αλλαγή παραδείγματος: από τη μαζική κατανάλωση στη βιωσιμότητα και την υπευθυνότητα. Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να καθορίσει την παγκόσμια κατεύθυνση για τη μόδα του μέλλοντος – μια μόδα που δεν θα θυσιάζει τον πλανήτη στο όνομα των εποχιακών τάσεων.
Ο χρόνος θα δείξει αν η Πολωνία θα γίνει το κέντρο της πράσινης επανάστασης στη βιομηχανία της μόδας και της διαχείρισης αποβλήτων. Αλλά ένα πράγμα είναι βέβαιο – τα μανιτάρια έχουν να προσφέρουν περισσότερα απ’ ό,τι νομίζετε.
