Έντονες αντιδράσεις και σοβαρές νομικές ανησυχίες έχει προκαλέσει η χρήση βαριάς βόμβας από τον ισραηλινό στρατό κατά τη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής σε πολυσύχναστη καφετέρια στην παραλιακή ζώνη της Γάζας, την περασμένη Δευτέρα, με αποτέλεσμα τον θάνατο δεκάδων αμάχων, ανάμεσά τους και παιδιά.

Σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του The Guardian, που επικαλείται φωτογραφικό υλικό και ανάλυση ειδικών σε οπλισμό, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) χρησιμοποίησαν βόμβα MK-82 των 500 λιβρών (περίπου 230 κιλών), ένα ισχυρό και ευρείας εμβέλειας όπλο, που προκαλεί εκτεταμένο ωστικό κύμα και διασπορά θραυσμάτων.

Το πλήγμα σημειώθηκε στο καφέ al-Baqa, γνωστό στέκι για οικογένειες και νέους στη Γάζα. Ο απολογισμός είναι βαρύς: τουλάχιστον 24 έως 36 νεκροί και δεκάδες τραυματίες, μεταξύ των οποίων ένα νήπιο τεσσάρων ετών, μια 35χρονη μητέρα, ένας γνωστός καλλιτέχνης και ένας δημοφιλής σκηνοθέτης.

Πιθανή παραβίαση διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου

Διεθνολόγοι και ειδικοί σε θέματα πολέμου εκφράζουν ανησυχίες ότι η επίθεση ενδέχεται να συνιστά έγκλημα πολέμου, καθώς η χρήση βόμβας τέτοιας ισχύος σε χώρο με προφανή παρουσία αμάχων θεωρείται δυσανάλογη και αδιάκριτη, σύμφωνα με τις Συνθήκες της Γενεύης.

Ο Δρ Άντριου Φορντ, καθηγητής Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου, δήλωσε: «Η χρήση βαρέων πυρομαχικών σε αστικό και πολυσύχναστο χώρο, ακόμη και με τα καλύτερα μέσα στόχευσης, οδηγεί αναπόφευκτα σε αδιάκριτες απώλειες, γεγονός που παραβιάζει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο».

Η ισραηλινή πλευρά υποστηρίζει πως είχε προηγηθεί αεροπορική παρακολούθηση, για να μειωθεί ο κίνδυνος για αμάχους. Εκπρόσωπος του IDF δήλωσε πως η επίθεση βρίσκεται υπό διερεύνηση.

Ωστόσο, ο Gerry Simpson από τη Human Rights Watch επισημαίνει: «Αν η στρατιωτική διοίκηση γνώριζε ότι το καφέ ήταν γεμάτο, η χρήση μιας τόσο ισχυρής βόμβας εγείρει σοβαρό ζήτημα νομιμότητας. Θα μπορούσε να πρόκειται για δυσανάλογη ή αδιάκριτη επίθεση, που πρέπει να διερευνηθεί ως πιθανό έγκλημα πολέμου».

Αμφισβητείται η στρατιωτική αναγκαιότητα

Η βόμβα MK-82, αμερικανικής κατασκευής, είναι κοινό μέσο βομβαρδισμού, τις τελευταίες δεκαετίες. Ειδικοί ταυτοποίησαν εξαρτήματα της βόμβας στον κρατήρα που άφησε πίσω της η επίθεση, όπως το πίσω τμήμα Jdam και μια θερμική μπαταρία.

Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, Μαρξ Σακ, υπογράμμισε: «Με 20, 30 ή και 40 θύματα αμάχους, μόνο στόχοι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας θα μπορούσαν ενδεχομένως να δικαιολογήσουν τέτοια επίθεση».

Παρότι το Ισραήλ διαθέτει πολλές μικρότερες και πιο στοχευμένες βόμβες, έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς βαριά πυρομαχικά, ειδικά όταν ο στόχος περιλαμβάνει υπόγεια καταφύγια ή ενισχυμένες δομές, όπως σημείωσε ο IDF σε παλαιότερη δήλωσή του.

Το καφέ al-Baqa λειτουργούσε επί σχεδόν 40 χρόνια ως οικογενειακή επιχείρηση και δεν βρισκόταν σε περιοχή που είχε εκκενωθεί ή προειδοποιηθεί από τις ισραηλινές δυνάμεις. Παρότι η πλειοψηφία των 2,3 εκατ. κατοίκων της Γάζας αντιμετωπίζει σοβαρή υποσιτισμό και κίνδυνο λιμού, λίγοι έχουν ακόμη πόρους για τέτοιου είδους εξόδους.

Βομβάρδισαν άλλο ένα σχολείο

Η υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας στη Γάζα ανακοίνωσε ότι από ισραηλινά πλήγματα στον παλαιστινιακό θύλακα σκοτώθηκαν σήμερα τουλάχιστον 25 άνθρωποι, 12 εκ των οποίων σε βομβαρδισμό σχολείου που φιλοξενούσε εκτοπισμένους εξαιτίας του πολέμου.

Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να βρουν καταφύγιο σε σχολικά κτίρια, αλλά και αυτά πολλές φορές αποτελούν στόχο ισραηλινών επιθέσεων, οι οποίες, σύμφωνα με τον στρατό, γίνονται κατά μαχητών της Χαμάς που κρύβονται μεταξύ των αμάχων.

 

Ο  Μοχάμεντ αλ Μουχάγιρ, αξιωματούχος αυτής της υπηρεσίας διάσωσης, δήλωσε σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι υπάρχουν «12 μάρτυρες, η πλειονότητα των οποίων είναι παιδιά και γυναίκες και μεγάλος αριθμός τραυματιών σε ισραηλινό αεροπορικό πλήγμα στο σχολείο Μουσταφά Χαφέζ, που φιλοξενεί εκτοπισμένους, στη συνοικία Αλ-Ριμάλ, στο δυτικό τμήμα της Πόλης της Γάζας».

Εικόνες του Γαλλικού Πρακτορείου δείχνουν μικρά παιδιά να περιπλανώνται γύρω από το κατεστραμμένο από τον βομβαρδισμό κτίριο, εν μέσω ερειπίων.

Σε επικοινωνία με το Γαλλικό Πρακτορείο, ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι εξετάζει τις πληροφορίες αυτές, καθώς κι ακόμα ένα περιστατικό, αυτή τη φορά στο κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, όπου σύμφωνα με τον Μουχαγίρ, κάτοικοι που αναζητούσαν ανθρωπιστική βοήθεια σκοτώθηκαν από ισραηλινά πυρά. Ο ίδιος δήλωσε ότι τα πυρά στοίχισαν τη ζωή σε έξι άτομα και προκάλεσαν «μεγάλο αριθμό τραυματιών» μεταξύ ομάδας Παλαιστινίων κοντά σε σημείο διανομή της βοήθειας.

Νοτιότερα, τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν από πλήγμα σε σκηνές με εκτοπισμένους στην παραθαλάσσια περιοχή Αλ Μαουάσι, δήλωσε ο Μουχαγίρ.

Ο ισραηλινός στρατός δεν σχολίασε τα γεγονότα που αναφέρθηκαν στο Αλ Μαουάσι, αλλά απάντησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι «επιχειρεί για να εξαρθρώσει τις στρατιωτικές δυνατότητες της Χαμάς», ότι «σέβεται το διεθνές δίκαιο και λαμβάνει όλα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα» για να πληγούν λιγότερο οι άμαχοι.

Ο ΟΗΕ καλεί σε εμπάργκο όπλων και διακοπή εμπορικών – οικονομικών σχέσεων με Ισραήλ

Η Ειδική Εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη κάλεσε σήμερα τα κράτη να επιβάλουν εμπάργκο όπλων και να διακόψουν τις εμπορικές και τις οικονομικές σχέσεις τους με το Ισραήλ, για το οποίο υποστήριξε ότι διεξάγει «εκστρατεία γενοκτονίας» στη Γάζα.

Σε ομιλία της στο Συμβούλιο του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στη Γενεύη, εν μέσω χειροκροτημάτων, η Φραντσέσκα Αλμπανέζε δήλωσε: «Η κατάσταση στο κατεχόμενο παλαιστινιακό έδαφος είναι ζοφερή. Το Ισραήλ είναι υπεύθυνο για μία από τις πιο σκληρές γενοκτονίες στη σύγχρονη ιστορία».

Η διπλωματική αποστολή του Ισραήλ στη Γενεύη δεν απάντησε σε αίτημα να σχολιάσει την ομιλία της Αλμπανέζε.

Το Ισραήλ έχει απορρίψει κατηγορίες για γενοκτονία στη Γάζα, επικαλούμενο το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα, μετά την πολύνεκρη επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Ο αντιπρόσωπός του δεν ήταν παρών στην αίθουσα, στο πλαίσιο μιας νέας πολιτικής για την αποδέσμευση της χώρας από το Συμβούλιο, για το οποίο το Ισραήλ υποστηρίζει πως έχει αντισημιτικές προκαταλήψεις.

Η Αλμπανέζε, μία από τους δεκάδες ανεξάρτητους ειδικούς στους οποίους ο ΟΗΕ έχει αναθέσει να τεκμηριώσουν καταχρήσεις σε όλο τον κόσμο, παρουσίασε την τελευταία έκθεσή της, στην οποία κατονομάζει περισσότερες από 60 εταιρείες, για τις οποίες λέει πως είναι αναμιγμένες στην υποστήριξη των ισραηλινών οικισμών και της ισραηλινής στρατιωτικής δράσης στη Γάζα.

«Αυτό που φέρνω στο φως δεν είναι ένας κατάλογος, είναι ένα σύστημα, και αυτό πρέπει να αντιμετωπισθεί», δήλωσε στο Συμβούλιο.

«Πρέπει να αντιστρέψουμε το ρεύμα», πρόσθεσε καλώντας τα κράτη να επιβάλουν πλήρες εμπάργκο όπλων, να αναστείλουν όλες τις εμπορικές συμφωνίες και να εξασφαλίσουν ότι οι εταιρείες θα αντιμετωπίζουν νομικές συνέπειες για ενδεχόμενη ανάμιξή τους σε παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η διπλωματική αποστολή του Ισραήλ στη Γενεύη είχε δηλώσει πως η τελευταία έκθεση της Αλμπανέζε είναι «νομικά αβάσιμη, δυσφημιστική και συνιστά κατάφωρη κατάχρηση του αξιώματός της».