Κάθε χρόνο, παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων τροφίμων και προϊόντων κλωστοϋφαντουργίας. Το μάντρα μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης για προώθηση της κυκλικής οικονομίας δεν φαίνεται να αρκεί για προώθηση αλλαγών.
Περίπου 60 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων τροφίμων παράγονται στην ΕΕ κάθε χρόνο, προκαλώντας οικονομικές ζημίες ύψους 132 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ετησίως, ο συνασπισμός δημιουργεί επίσης περίπου 13 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων κλωστοϋφαντουργίας, εκ των οποίων 5,2 εκατομμύρια τόνοι είναι ρούχα και παπούτσια που αντιστοιχούν σε 12 κιλά ανά άτομο.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις κατέληξαν σε μια προσωρινή συμφωνία σχετικά με την οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα, ορίζοντας νέους στόχους μείωσης που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030:
-10% στην παρασκευή και την επεξεργασία τροφίμων
Όμως, ο γεωργικός τομέας, στον οποίο δημιουργείται περίπου το 11% των αποβλήτων τροφίμων, εξαιρέθηκε. «Ένα από τα προβλήματα είναι ότι η γεωργία έγινε καυτό πολιτικό θέμα τους τελευταίους μήνες. Έτσι, οι νομοθέτες διστάζουν κατά κάποιον τρόπο να επιβάλουν περαιτέρω απαιτήσεις στον γεωργικό τομέα», δήλωσε ο Robert Hodgson, ο οποίος παρακολούθησε το θέμα για το Euronews.
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αρχικά ήθελε να έχει αναθεώρηση μέχρι το τέλος της χρονιάς, με πιθανό στόχο για τη γεωργία να τεθεί σε ισχύ. Όμως, μετά τις ευρωεκλογές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετατοπίστηκε προς τα δεξιά και στο τέλος των διαπραγματεύσεων αποφασίστηκε να γίνει αναθεώρηση το 2027», πρόσθεσε.
Ορισμένα κράτη μέλη τα πάνε καλύτερα στη μείωση των αποβλήτων τροφίμων, με τους καλύτερους μηχανισμούς για δωρεά τροφίμων που εξακολουθούν να είναι ασφαλή για κατανάλωση να εφαρμόζονται στο Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες και την Πορτογαλία.
«Αυτό απαιτεί αλλαγή του πώς ο κόσμος δουλεύει με τα τρόφιμα, του πώς χρησιμοποιούμε όλα τα υλικά. Όταν μιλάω με σεφ σε εστιατόρια, θέλουν πράγματι πολύ να δουλέψουν πάνω σε αυτό, γιατί σε κανέναν δεν αρέσει να πετά καλά τρόφιμα», δήλωσε ο Δανός νομοθέτης των Πρασίνων Rasmus Nordqvist, σκιώδης εισηγητής για την οδηγία αυτή.
Καταπολέμηση της γρήγορης και φτηνής μόδας;
Δεν υπάρχουν ειδικοί στόχοι για τον τομέα των προϊόντων κλωστοϋφαντουργίας, ο οποίος θα καλυφθεί από το καθεστώς διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού. Οι εταιρείες θα πρέπει να καταβάλλουν κάποιο τέλος για την κάλυψη των δαπανών που σχετίζονται με την επανασυλλογή, τη διαλογή και την ανακύκλωση των ρούχων όταν αυτά γίνονται απόβλητα.
«Κάθε χώρα θα έχει την ελευθερία να αυξήσει αυτά τα τέλη στην περίπτωση της γρήγορης μόδας, βάσει των ιδεών για το πόσο καιρό είναι στην αγορά τα ρούχα και πόσο καιρό προορίζονται να φοριούνται. Μπορούν να αυξήσουν τα τέλη για τις εταιρείες που παράγουν ρούχα για “πέταμα”», σύμφωνα με τον Robert Hodgson.
Η ΕΕ συμμετέχει επίσης σε παράνομες εξαγωγές αποβλήτων κλωστοϋφαντουργίας σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Η Αυστρία, η Δανία, η Φινλανδία, η Γαλλία και η Σουηδία υποστηρίζουν μια πρόταση για την κατηγοριοποίηση των προϊόντων κλωστοϋφαντουργίας με τα πλαστικά και τα ηλεκτρονικά σε μια διεθνή συνθήκη που αποσκοπεί στην πρόληψη της μεταφοράς επικίνδυνων αποβλήτων σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
Ο Rasmus Nordqvist εργάστηκε στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας για δύο δεκαετίες προτού γίνει πολιτικός και αναμένει ότι η οδηγία θα περιορίσει αυτήν την πρακτική, καθώς «στην πραγματικότητα απαιτούμε από τους παραγωγούς να αναλάβουν την ευθύνη σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα».
«Δεν θα αλλάξουμε όλον τον κλάδο μόνο με αυτήν την οδηγία, όμως είναι σημαντικό βήμα, γιατί πρέπει να δούμε πώς καταναλώνουμε προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας πρώτα, αλλά και τι κάνουμε με αυτά. Και χρειαζόμαστε κυκλικότητα στη βιομηχανία της μόδας. Αλλά αυτό είναι το επόμενο βήμα», ανέφερε.
Τα τρόφιμα και τα προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας είναι δύο τομείς στην Ευρώπη που πρέπει να προσαρμοστούν περισσότερο στην Πράσινη Συμφωνία, ώστε να γίνει η βιομηχανία πιο φιλική προς το περιβάλλον. Όμως, αυτό δεν αφορά μόνο τις μεθόδους παραγωγής που μειώνουν τη χρήση φυσικών πόρων και τις εκπομπές αέριων ρύπων. Η αποφυγή των αποβλήτων μετά την κατανάλωση και η ανάπτυξη νέων
