Η Gen Z αλλάζει το παιχνίδι – Τα ευρήματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων

Στο Ράδιο Πρώτο μίλησε ο εκλογικός αναλυτής Νάσιος Ορεινός, σχολιάζοντας τις τελευταίες δημοσκοπήσεις ενόψει των Βουλευτικών Εκλογών του 2026 και καταγράφοντας τις βασικές τάσεις που διαμορφώνονται στο πολιτικό σκηνικό.

Ο κ. Ορεινός υπογράμμισε πως η συζήτηση για το πόσοι πολίτες απαντούν ή δεν απαντούν στις δημοσκοπήσεις είναι παλιά και επανέρχεται κάθε εκλογική περίοδο. Όπως εξήγησε, τα τελευταία χρόνια έχει φανεί ότι όταν υπάρχει αντιπροσωπευτικό δείγμα, οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν σωστά την τάση της κοινωνίας. Με χαρακτηριστική αναλογία, παρομοίασε το δείγμα με «ένα σημείο της πισίνας» όπου η μέτρηση της θερμοκρασίας αρκεί για να αντιληφθεί κανείς την κατάσταση συνολικά. Αναγνώρισε, ωστόσο, ότι η αποχή εξακολουθεί να είναι παράγοντας δύσκολος να εντοπιστεί δημοσκοπικά, κάτι που συχνά απαιτεί διαφορετικές μεθόδους μέτρησης.

Κατακερματισμός και απώλειες στα μεγάλα κόμματα

Αναλύοντας τις τάσεις, σημείωσε πως οι δύο μεγάλοι κομματικοί πυλώνες εμφανίζονται σαφώς αποδυναμωμένοι σε σχέση με προηγούμενες αναμετρήσεις. Υπενθύμισε ότι η συνολική τους επιρροή έχει μειωθεί από το 67% το 2011, στο 50% στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και ακόμη χαμηλότερα σήμερα. Παράλληλα, απώλειες παρουσιάζουν και τα κόμματα του Κέντρου, όπως το ΔΗΚΟ, η ΕΔΕΚ και οι Οικολόγοι, με τα ποσοστά τους να υποχωρούν σε επίπεδα που δεν θυμίζουν τις προηγούμενες δεκαετίες. Την ίδια στιγμή, νέα πολιτικά σχήματα, όπως το Άλμα και η Άμεση Δημοκρατία, φαίνεται να συγκεντρώνουν σημαντικές μετακινήσεις ψηφοφόρων.

Απογοήτευση με θεσμούς, κυβέρνηση και αντιπολίτευση

Ο αναλυτής τόνισε ότι η ακρίβεια και η διαφθορά αποτελούν τα δύο κυρίαρχα προβλήματα που αναδεικνύουν οι πολίτες στις δημοσκοπήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία, περίπου τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η χώρα βαδίζει σε λάθος κατεύθυνση, ενώ ένα πολύ υψηλό ποσοστό πιστεύει ότι ο Πρόεδρος δεν έχει τηρήσει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις. Η κρίση εμπιστοσύνης, όπως εξήγησε, δεν περιορίζεται στην κυβέρνηση, αλλά επεκτείνεται και στη Βουλή και στην αντιπολίτευση, η οποία –όπως σημείωσε– «δεν πείθει ότι ασκεί αποτελεσματικά τον ρόλο της».

«Τιμωρητική» και «ειρωνική» ψήφος – Τα κόμματα που ωφελούνται

Ο κ. Ορεινός προέβλεψε ότι η επερχόμενη κάλπη θα περιλαμβάνει ξεκάθαρα στοιχεία τιμωρητικής ψήφου. Η δυσαρέσκεια κατευθύνεται τόσο προς τα κόμματα της κυβέρνησης όσο και προς τα κόμματα του Κέντρου αλλά και προς την αντιπολίτευση. Στο πλαίσιο αυτό τοποθέτησε και τις μετακινήσεις προς το Άλμα, αλλά και προς τον Φειδία Παναγιώτου, τις οποίες χαρακτήρισε «ειρωνική» ή «κοροϊδευτική» ψήφο, μια μορφή αντίδρασης πολιτών που θέλουν να στείλουν μήνυμα στο πολιτικό σύστημα.

Ο παράγοντας Gen Z

Ο αναλυτής έδωσε ιδιαίτερο βάρος στη συμπεριφορά των νέων ψηφοφόρων. Η Generation Z, όπως ανέφερε, δεν διαθέτει την παραδοσιακή κομματική ταύτιση των προηγούμενων γενεών, με αποτέλεσμα να μετακινείται ευκολότερα και με δικά της κριτήρια. Σημείωσε ότι στις πρόσφατες Ευρωεκλογές ο Φειδίας Παναγιώτου έλαβε περίπου το 50% των νέων ψηφοφόρων, επηρεάζοντας αισθητά το συνολικό αποτέλεσμα.

Η άνοδος του ΕΛΑΜ

Ο κ. Ορεινός εξήγησε ότι ένα μέρος της ανόδου του ΕΛΑΜ οφείλεται όχι μόνο στη γενικότερη δυσαρέσκεια, αλλά και στη συγκυρία που δημιουργήθηκε μετά τις Προεδρικές Εκλογές του 2023. Οι εσωτερικές εντάσεις στον Συναγερμό και οι πολιτικές ανακατατάξεις που ακολούθησαν δημιούργησαν, όπως είπε, πρόσφορο έδαφος για μετακινήσεις προς την ακροδεξιά.

Mηδενική εμπιστοσύνη στους θεσμούς

Συνοψίζοντας, ο Νάσιος Ορεινός περιέγραψε το σημερινό προεκλογικό περιβάλλον ως ένα από τα πιο ρευστά των τελευταίων ετών. Η κυβέρνηση και οι θεσμοί καταγράφουν αρνητικούς δείκτες, τα κόμματα αντιμετωπίζουν έντονες διαρροές, ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών παραμένει αναποφάσιστο και δύο κόμματα βρίσκονται πολύ κοντά στην κορυφή. Όπως είπε, παρότι οι εταιρείες εφαρμόζουν διαφορετικές σταθμίσεις, οι δημοσκοπήσεις συγκλίνουν στην ίδια εικόνα: τα δύο πρώτα κόμματα είναι εξαιρετικά κοντά και το αποτέλεσμα παραμένει ανοιχτό.