Η διάγνωση είναι απλή και δεν χρειάζεται η μετάκληση εμπειρογνώμονα για να την υποδείξει. Η απόσταση από το κέντρο της πόλης Λευκωσίας, για την ακριτική περιοχή της Τηλλυρίας είναι η μεγαλύτερη στην Κύπρο.
Η επίκληση όμως της τουρκικής κατοχής για την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα όμως δεν τιμά κανέναν, δεκάδες χρόνια μετά τα γεγονότα που καθήλωσαν την περιοχή Τηλλυρίας στο μαρασμό. Η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στην ετοιμασία Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης της περιοχής Τηλλυρίας, έτσι ώστε να αρθεί κάπως το δικαιολογημένο αίσθημα απομόνωσης των κατοίκων που εξακολουθούν να το παλεύουν παρά τις δυσκολίες.
Το υπουργείο Εσωτερικών ανάθεσε τη διεξαγωγή μελέτης που αφορά στην ετοιμασία Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης της περιοχής Τηλλυρίας στον εμπειρογνώμονα δρ. Χαράλαμπο Κουταλάκη. Ο εμπειρογνώμονας, που βρίσκεται στην Κύπρο από την περασμένη Τρίτη, θα συνεχίσει τις επαφές του και την ερχόμενη εβδομάδα. Τις προηγούμενες ημέρες βρέθηκε στις περιοχές Κάτω Πύργος, Πάνω Πύργος, Πηγαίνεια, Άγιος Θεόδωρος – Μανσούρα, Μοσφίλι, Παχύαμμος και Πωμός – Παλιάμπελα, μίλησε με τους κατοίκους και τα οργανωμένα σύνολα της περιοχής, πραγματοποίησε συναντήσεις και διαβουλεύσεις με τους Έπαρχους Λευκωσίας και Πάφου και τους βουλευτές των δύο επαρχιών.
Εκκρεμούν διαβουλεύσεις με τα διάφορα υπουργεία και Τμήματα και δεσμεύεται με τη σύμβαση που υπέγραψε με το κράτος ότι εντός των επόμενων 10 μηνών, με τη συμβολή του Γραφείου Επιτρόπου Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων, θα παραδώσει εμπεριστατωμένη έκθεση για την ολοκληρωμένη τοπική ανάπτυξη για την περιοχή Τηλλυρίας με καθορισμό βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων πολιτικών, μέτρων και δράσεων που θα αποσκοπούν στην τόνωση της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης της περιοχής. Η αρχική κατεύθυνση αφορά τη βελτίωση των βασικών υποδομών της περιοχής, την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας της αυτοδιοίκησης και του συντονισμού όλων των συναρμόδιων φορέων, την τόνωση της τοπικής οικονομίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Μια περιοχή που έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα από άλλες επενδύοντας στο τοπίο, συνδυάζοντας τη θάλασσα με το βουνό, όμως υστερεί τουριστικά σε σύγκριση με όλες τις υπόλοιπες περιοχές της Κύπρου.
Ανάδειξη νέων μορφών τουρισμού
Μετά από επιτόπιες επισκέψεις ο Ελλαδίτης εμπειρογνώμονας έχει ιδίαν άποψη για την υφιστάμενη κατάσταση και τις δυνατότητες που υπάρχουν και πλέον αφού προχωρήσει στην αποτύπωση των προβλημάτων, θα τα ιεραρχήσει με στόχο να εξευρεθούν πιθανές λύσεις. «Οι νέοι εγκαταλείπουν. Απαιτείται να βρούμε τρόπους στους οποίους να στηριχθεί η ανάπτυξη της οικονομίας. Ο τουρισμός είναι ελάχιστος, στην περιοχή υπάρχουν τέσσερα μικρά ξενοδοχεία. Πρέπει να μελετήσουμε άλλες μορφές τουρισμού, ώστε να αναπτυχθεί ο αγροτουρισμός». Σύμφωνα με τον κ. Κουταλάκη «δεν έχει υποδομές ούτε μία αγροτουριστική μονάδα, ούτε κάμπινγκ επίσημα». Πρόσθεσε ότι ο πρωτογενής τομέας, η γεωργία, η κτηνοτροφία, αλλά και η οικοτεχνία χρειάζονται στήριξη.
Σε αυτό το σημείο, ο κ. Κουταλάκης υποστήριξε ότι πρέπει να ωριμάσει ένα μοντέλο ενισχύσεων ώστε «το κόστος των μεταφορικών να επιστρέφεται πίσω από το κράτος».
«Είναι ζήτημα τιμής να κάνει τα πάντα η Κυπριακή Δημοκρατία»
Πετύχαμε τον κ. Κουταλάκη, στη διαδρομή προς το χωριό Κόκκινα, τη μόνη κατεχόμενη περιοχή που είναι περίκλειστη από εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από την πρώτη στιγμή αναφέρθηκε στη μεγάλη απόσταση που κρατά απομονωμένη και αποκομμένη την περιοχή από την υπόλοιπη Κύπρο.
«Αν δεν ήταν κλειστά τα Κόκκινα η απόσταση από την Τηλλυρία στη Λευκωσία θα ήταν μόλις 40 λεπτά, σήμερα η απόσταση μέσω κατεχομένων είναι μία ώρα και 15 λεπτά, ενώ μέσω Πάφου χρειάζονται 3,5 ώρες», σημείωσε για να προσθέσει ότι δεν υπάρχει άλλη περιοχή πιο αποκλεισμένη και πιο απομονωμένη με αποτέλεσμα να την εγκαταλείπουν οι κάτοικοι της. «Σε σύνολο 7 κοινοτήτων ο πληθυσμός φθάνει τους 2.100, κάθε δεκαετία στατιστικά μειώνεται κατά 40%», είπε. Ο ίδιος σημείωσε ότι η χάραξη ενός νέου οδικού δικτύου κατά μήκος της πράσινης γραμμής θα βοηθούσε να βγει η περιοχή από την απομόνωση.
Το μήνυμα του εμπειρογνώμονα είναι ότι για να αναπτυχθούν τέτοιες περιοχές αυτό μπορεί να γίνει μόνο με κρατική παρέμβαση. Απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση ώστε με κάθε κόστος η Τηλλυρία να αναπτυχθεί. «Είναι ζήτημα τιμής να κάνει τα πάντα η Κυπριακή Δημοκρατία», υπογράμμισε. «Είναι κρίμα από το Θεό αυτοί οι άνθρωποι να εξακολουθούν να ζουν απομονωμένοι».
Πρόσθεσε ότι θα ήταν καλό να γίνουν Τεχνικές Σχολές εξειδικευμένης χρήσης, μια μορφή χειροτεχνίας όπως υπάρχει σε διάφορα μέρη. Με αυτό τον τρόπο σημείωσε, θα έρθουν κάποια άτομα και το χειμώνα να μένουν στην περιοχή.
Το ζητούμενο είπε είναι οι μόνιμοι κάτοικοι και τα παιδιά τους να μένουν στα χωριά τους. Οι περισσότεροι όταν διορίζονται στο Δημόσιο φεύγουν για τη Λευκωσία. Πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να υπηρετούν μεν στο Δημόσιο, αλλά από το χωριό τους. «Λόγω του ακριτικού χαρακτήρα της περιοχής αυτό θα μπορούσε να γίνει σιωπηρά. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης».
Επισήμανε ακόμα ότι και το συγκοινωνιακό πρόβλημα ταλανίζει την περιοχή. Πρέπει να ενισχυθούν τα δρομολόγια των λεωφορείων μέχρι τον Αστρομερίτη. Επισήμανε ότι καθημερινά 20 καθαρίστριες πάνε Λευκωσία για να εργαστούν και για να φθάσουν έγκαιρα στον προορισμό τους φεύγουν στις 3 τα ξημερώματα.
Ποιότητα ζωής, υγεία και παιδεία
Ένας άλλος πυλώνας που θα δοθεί έμφαση κατά την ετοιμασία του σχεδίου για την ανάπτυξη της Τηλλυρίας είναι τα θέματα ποιότητας ζωής, υγείας και παιδείας. «Οι μαθητές στο σχολείο είναι πολύ λίγοι. Τα σχολεία πρέπει να κρατηθούν ανοικτά με κάθε κόστος. Δεν πρέπει επ’ ουδενί λόγο να ταξιδεύουν σε άλλες περιοχές για μάθηση».
«Στα θέματα υγείας υπάρχει νοσοκομείο, αλλά χρειάζεται σημαντική ενίσχυση. Δεν είναι επιπέδου για πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας το νοσοκομείο και οι κάτοικοι αναγκάζονται να πάνε Λευκωσία».
Ο μελετητής διαπιστώνει ότι ο πληθυσμός γηράσκει και συνεχώς συρρικνώνεται και η περιοχή έχει μεγάλη ανάγκη για ενίσχυση υποδομών. «Διακρίνω τρία βασικά ζητήματα, άρδευση, αποχετευτικό και ανάπλαση και ευκολότερη πρόσβαση στις παραλίες».
Μια άλλη διαπίστωση του εμπειρογνώμονα είναι η απουσία μοντέλου διοίκησης της ακριτικής περιοχής Τηλλυρίας. «Δεν υπάρχει ισχυρή τοπική διοίκηση. Για παράδειγμα, ο Κάτω Πύργος έχει μόνο μία γραμματέα προσωπικό. Απαιτείται σημαντική ενίσχυση αν θέλουμε να πάει μπροστά η Τηλλυρία. Το κράτος κάνει παρεμβάσεις, όπως και οι έπαρχοι Λεμεσού και Πάφου, οι κοινότητες όμως δεν έχουν καμία δυνατότητα να κάνουν παρεμβάσεις ούτε διαθέτουν και τα μέσα».
GREEN PRESS CYPRUS.NEWS
