Εικόνες καταστροφής και συντρίμμια έχει αφήσει πίσω του ένας χρόνος σκληρού πολέμου στη Γάζα, έχοντας καταστρέψει την συντριπτική πλειοψηφία των σπιτιών, των σχολείων, των νοσοκομείων, των θρησκευτικών χώρων.
Σχεδόν δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι παραμένουν εκτοπισμένοι και μαστίζονται από την πείνα και τις αρρώστιες. Η ανοικοδόμηση της Γάζας, όποτε φύγουν οι δυνάμεις του Ισραήλ από την περιοχή, θα είναι ένα έργο που μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες, όπως μεταδίδει η Washington Post.
Ο μακρύς δρόμος της ανοικοδόμησης
Η Γάζα έχει βρεθεί αντιμέτωπη με την καταστροφή του πολέμου και στο παρελθόν. Τμήματα της Λωρίδας υπέστησαν ζημιές από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων με τη Χαμάς το 2008, το 2014 και το 2021. Αλλά η διάρκεια και η ένταση του σφυροκοπήματος του Ισραήλ έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου καταστροφή.
Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί και οι αεροπορικές επιδρομές έχουν καταστρέψει περισσότερο από το 65% των κτηρίων στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων περίπου 227.591 κατοικιών, σύμφωνα με δορυφορική αξιολόγηση του ΟΗΕ στις 6 Σεπτεμβρίου.
Περισσότεροι από 10.000 σοροί εκτιμάται ότι είναι θαμμένοι κάτω από τα κτήρια που κατέρρευσαν, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Αυτά τα σχέδια ανοικοδόμησης, όμως αποτελούν καθαρά υποθετικό σενάριο, καθώς δεν διαφαίνεται να υπάρχει συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στο εγγύς μέλλον. Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι οποιοδήποτε σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει τρεις φάσεις: αντιμετώπιση των άμεσων ανθρωπιστικών αναγκών, εκκαθάριση των ερειπίων και, τέλος, ανοικοδόμηση.
Φάση Ι: Διατηρώντας τη Ζωή
Καθώς το μεγαλύτερο μέρος της Γάζας έχει ερημωθεί, ελάχιστα είναι τα ασφαλή μέρη για να καταφύγουν οι εκτοπισμένες οικογένειες.
Μερικοί μένουν σε σκηνές, άλλοι δίπλα στη θάλασσα και μόλις ένας μικρός αριθμός σε ανθρωπιστικές δομές που παραμένουν ανέπαφες.
Στην πρώτη φάση της ανοικοδόμησης, οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να μεταφερθούν σε δομές προσωρινής στέγασης, ενώ τα κατεστραμμένα κτήρια γκρεμίζονται εξ ολοκλήρου για να ξαναχτιστούν στη θέση τους άλλα.
Οι άνθρωποι εκεί θα χρειαστούν πρόσβαση σε τρόφιμα, εγκαταστάσεις υγιεινής και ιατρική περίθαλψη. Όμως μεγάλο μέρος της ανθρωπιστικής υποδομής της Γάζας έχει καταστραφεί κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Ακόμη και με το άνοιγμα ορισμένων διελεύσεων ανθρωπιστικής βοήθειας, σχεδόν το 70% του οδικού δικτύου της Γάζας έχει υποστεί ζημιές, καθιστώντας το έργο της ανοικοδόμησης ακόμη πιο δύσκολο.
Φάση II: Η Διαδικασία της Εκκαθάρισης
Μόλις αντιμετωπιστούν οι άμεσες ανθρωπιστικές ανάγκες, οι προσπάθειες θα πρέπει να στραφούν στον καθαρισμό των τεράστιων ποσοτήτων ερειπίων και πυρομαχικών. Η Συμβουλευτική Ομάδα Ναρκών εκτιμά ότι δεκάδες χιλιάδες πυρομαχικά που δεν έχουν πυροδοτηθεί (UXO) παραμένουν στη Γάζα. Η εξουδετέρωση μιας και μόνο βόμβας μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από έναν μήνα, εκτιμούν ειδικοί του ΟΗΕ.
Φυσικά, η διαδικασία αυτή απαιτεί ανθρώπους που είναι εξοικειωμένοι με την αποσυναρμολόγηση εξελιγμένων όπλων.
Οι βόμβες θα μπορούσαν να είναι βαθιά θαμμένες σε μεγάλους σωρούς ερειπίων. Οι ειδικοί θα πρέπει να δημιουργήσουν έναν άξονα μέχρι τα πυρομαχικά πριν τα εξουδετερώσουν.
Καθώς οι αρμόδιες Αρχές θα «χτενίζουν» τα ερείπια για εκρηκτικά, μια άλλη ομάδα θα πρέπει να αναλάβει να καθαρίσει τα χιλιάδες πτώματα που είναι θαμμένα από κάτω από τα συντρίμμια. Θα χρειαστεί χρόνος για να αναγνωριστούν τα λείψανα και να ταφούν.
Από τον Ιούλιο, ο πόλεμος είχε παραγάγει περίπου 25.48 εκατομμύρια κυβικά μέτρα συντριμμιών. Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι θα χρειαστούν 15 χρόνια για να καθαριστούν.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο πόλεμος αυτός έχει δημιουργήσει 14 φορές περισσότερα συντρίμμια από όλες τις μεγάλες συγκρούσεις στη Γάζα μαζί από το 2008, σύμφωνα με τη δορυφορική αξιολόγηση του ΟΗΕ τον Ιούλιο.
Μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας από την τοξική ατμόσφαιρα
Την ίδια ώρα, η τοξική σκόνη και τα συντρίμμια από τους πολέμους του 2008 και του 2014 προκάλεσαν μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, δήλωσε η Νατάσα Χολ, συνεργάτιδα στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών. Τα τοξικά υποπροϊόντα από αυτόν τον πόλεμο είναι πιθανό να μολύνουν την ήδη περιορισμένη παροχή νερού της Γάζας.
Τα συντρίμμια πιθανότατα θα θρυμματιστούν και θα χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση των δρόμων, δήλωσε ο επικεφαλής του γραφείου του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη στη Γάζα, Βίκτορ Μουντεάνου.
Φάση ΙΙΙ: Η ώρα της ανοικοδόμησης
Μετά την εκκαθάριση των υπολειμμάτων του πολέμου, η πραγματική δουλειά της ανοικοδόμησης μπορεί επιτέλους να ξεκινήσει. Τα συνεργεία ανακατασκευής θα επικεντρωθούν σε κρίσιμες υποδομές, όπως μονάδες αφαλάτωσης, νοσοκομεία και εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας.
Μια τεράστια ποσότητα οικοδομικού υλικού θα έπρεπε να εισαχθεί μέσω των αυστηρά ελεγχόμενων συνοριακών διελεύσεων της Γάζας. Βέβαια, στο παρελθόν, το Ισραήλ έθεσε περιορισμούς σε βασικά αγαθά που ισχυριζόταν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από μαχητές για την κατασκευή όπλων.
Θα χρειαστούν 80 χρόνια για την ανοικοδόμηση των σπιτιών
Εάν ο ρυθμός της ανοικοδόμησης αντικατοπτρίζει τις προηγούμενες συγκρούσεις, τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι θα χρειαστούν 80 χρόνια για να ανοικοδομηθούν όλα τα κατεστραμμένα σπίτια της Γάζας.
Ενώ ο ΟΗΕ και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν αρχίσει να σκέφτονται για την επόμενη μέρα του πολέμου στη Γάζα, εξαρτάται τελικά από το τι είναι διατεθειμένη να πληρώσει η διεθνής κοινότητα – και τι θα επιτρέψει το Ισραήλ.
«Ο χρόνος κυλάει» την ώρα που «μια ανθρωπογενής ανθρωπιστική κρίση έχει μετατρέψει τη Γάζα σε άβυσσο» δήλωσε η Ανώτερη Συντονίστρια Ανθρωπιστικών Υπηρεσιών και Ανασυγκρότησης του ΟΗΕ για τη Γάζα, Σιγκρίντ Κάαγκ.
