Η Φινλανδία πειραματίζεται με 4ήμερη εργασία 6 ωρών την ημέρα, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και βελτιώνοντας την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Στην Ελλάδα και την Κύπρο, όμως, οι νέοι ηλικίας 15–34 ετών βρίσκονται στις δύο πρώτες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά τη δυστυχία, σύμφωνα με την πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα ESS (2023/24), με κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις να βαραίνουν την καθημερινότητά τους. Η σύγκριση δείχνει καθαρά ποιο σύστημα εργασίας προάγει πραγματικά την ποιότητα ζωής και ποιο την καταστρέφει.
https://youtu.be/rUTQMT9Nv58?si=bpH6WF3cnyyGJ7Wv
Η Ελλάδα και η Κύπρος κατέχουν σήμερα ένα δυσάρεστο «ρεκόρ» στην Ευρώπη: σύμφωνα με πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα ESS (2023/24), οι νέοι ηλικίας 15–34 ετών στην Κύπρο δηλώνουν ως οι πιο δυστυχισμένοι ανάμεσα σε 24 χώρες, με 7 στους 10 να εκφράζουν έντονη ανησυχία για τη ζωή τους. Η Ελλάδα δεν πάει πολύ καλύτερα: οι νέοι της κατατάσσονται στη δεύτερη θέση της δυστυχίας.
Οι λόγοι είναι ξεκάθαροι. Στεγαστικό κόστος εκτός ελέγχου, ανασφαλής εργασία, χαμηλοί μισθοί και εξαντλητικά ωράρια — και όλα αυτά κάτω από ένα παρωχημένο σύστημα 8ωρης εργασίας που ούτε προσφέρει ευελιξία, ούτε υβριδικά μοντέλα, ούτε πραγματική ποιότητα ζωής. Η έρευνα ESS καταγράφει ότι οι κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις βαραίνουν τη νεολαία, δημιουργώντας ένα κύμα ανασφάλειας και ψυχολογικής κόπωσης.
Σε αντίθεση με αυτό το αδιέξοδο, χώρες όπως η Φινλανδία πειραματίζονται με 4ήμερη εργασία 6 ωρών — όχι ως φανταστικό όνειρο, αλλά με χειροπιαστά αποτελέσματα: διατηρείται ή αυξάνεται η παραγωγικότητα, μειώνεται η εξουθένωση, βελτιώνεται η ψυχική υγεία και η ισορροπία εργασίας-ζωής. Η πρόταση της πρώην πρωθυπουργού Σάννα Μαρίσκιν να εξεταστεί η εξάωρη εργασία ενισχύει την τάση για μια πιο ανθρώπινη αντιμετώπιση των εργαζομένων, δείχνοντας ότι η δουλειά δεν χρειάζεται να «σκοτώνει» την ποιότητα ζωής για να είναι αποτελεσματική.
Και ενώ η Ευρώπη εξελίσσεται, η Ελλάδα και η Κύπρος μένουν εγκλωβισμένες σε ένα ξεπερασμένο μοντέλο: 8ωρα χωρίς ευελιξία, χωρίς τηλεργασία και χωρίς προοπτική για πραγματική αύξηση απολαβών που να καλύπτει τις βασικές ανάγκες των νέων. Η Ελλάδα πρόσφατα επέτρεψε ακόμη και επέκταση του ημερήσιου ωραρίου έως 13 ώρες, με το επιχείρημα ότι «προστατεύει τους εργαζόμενους», ενώ στην πράξη πολλοί αναγκάζονται να δουλεύουν περισσότερο απλώς για να βιοποριστούν.
Η σύγκριση είναι συντριπτική: στη Φινλανδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η ευτυχία των νέων πηγαίνουν χέρι-χέρι με καινοτόμες πολιτικές εργασίας, όπως το 4ήμερο/6ωρο. Στην Ελλάδα και την Κύπρο, το 8ωρο χωρίς ευελιξία και το μη υβριδικό μοντέλο δεν προσφέρουν ούτε υψηλότερους μισθούς, ούτε περισσότερο χρόνο για ζωή — μόνο στρες, δυστυχία και αίσθηση αδιεξόδου.
Το ζήτημα δεν είναι απλώς πόσες ώρες δουλεύουμε. Είναι η ποιότητα ζωής, η ψυχική υγεία, η δυνατότητα να ονειρευτείς και να ζήσεις χωρίς συνεχές άγχος για το ενοίκιο ή τις βασικές ανάγκες. Μέχρι να αλλάξουν ριζικά οι πολιτικές εργασίας, οι νέοι στην Ελλάδα και την Κύπρο θα συνεχίσουν να βλέπουν την Ευρώπη να προχωρά, ενώ αυτοί μένουν κολλημένοι στο πιο σκατά 8ωρο που θα μπορούσαν να φανταστούν — όταν αλλού η πρόοδος με 4ήμερη εργασία και 6 ώρες την ημέρα δείχνει ότι υπάρχει και καλύτερος δρόμος.
