Ο σεισμός των 5,2 Ρίχτερ που σημειώθηκε κοντά στα Νέα Στύρα της Εύβοιας στις 9 Σεπτεμβρίου 2025 υπενθύμισε ότι η Ελλάδα ζει σε μία από τις πιο σεισμογενείς περιοχές του κόσμου. Η δόνηση έγινε αισθητή μέχρι και την Αθήνα, προκαλώντας ανησυχία στους πολίτες, χωρίς όμως σοβαρές ζημιές.
Το γεγονός αυτό αποτελεί αφορμή να εξετάσουμε την ετοιμότητα της Ελλάδας και να τη συγκρίνουμε με την προσέγγιση της Κύπρου, που επίσης βρίσκεται σε σεισμικά ενεργή ζώνη.
Η ετοιμότητα στην Ελλάδα
Οι πρώτες ώρες μετά τον σεισμό χαρακτηρίστηκαν από άμεσες παρεμβάσεις σεισμολόγων και καθησυχαστικές δηλώσεις. Ο Ευθύμιος Λέκκας υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, ενώ ο Κώστας Παπαζάχος επανέλαβε το κρίσιμο μήνυμα: «Δεν σκοτώνουν οι σεισμοί, αλλά οι κατασκευές».
Η Ελλάδα διαθέτει ένα ισχυρό δίκτυο παρακολούθησης και γρήγορη επιστημονική αντίδραση. Ωστόσο, παραμένουν κενά: πολλά παλιά κτίρια δεν πληρούν τα σύγχρονα αντισεισμικά πρότυπα· η εκπαίδευση πολιτών περιορίζεται κυρίως στα σχολεία· και οι ασκήσεις σε κρίσιμες υποδομές, όπως νοσοκομεία ή δημόσιες υπηρεσίες, είναι αποσπασματικές.
Βίντεο: αντιδράσεις μετά τον σεισμό
Παρακάτω, βλέπε ένα βίντεο που καταγράφει την κατάσταση μετά τον σεισμό:
Αναφορά στον σεισμό της Εύβοιας – στιγμιότυπα μετά τη δόνηση
Το βίντεο παρουσιάζει την αντίδραση των κατοίκων, τα πρώτα μέτρα ελέγχου και ενημέρωσης από τις αρχές και δίνει μια ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης αμέσως μετά τη δόνηση.
Η κυπριακή προσέγγιση
Η Κύπρος εφαρμόζει το Εθνικό Σχέδιο “Εγκέλαδος”, καλύπτοντας την προσεισμική, την άμεση αντίδραση και τη μετασεισμική φάση. Η Πολιτική Άμυνα παρέχει σαφείς οδηγίες στους πολίτες για στερέωση επίπλων, ασφαλή σημεία καταφυγής και εξοπλισμό πρώτων βοηθειών.
Ωστόσο, υπάρχουν αδυναμίες: σε πολλά αστικά κέντρα υπάρχουν παλιές πολυκατοικίες χωρίς πλήρη αντισεισμική θωράκιση, ενώ η εφαρμογή των οδηγιών στην καθημερινότητα παραμένει περιορισμένη. Επιπλέον, οι μεγάλες ασκήσεις με συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας είναι σπάνιες, και οι περιορισμένοι πόροι καθυστερούν την αναβάθμιση δημοσίων υποδομών.
Η Κύπρος διαθέτει σωστικά συνεργεία και υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, αλλά αυτά μπορεί να μην επαρκούν σε περίπτωση ισχυρού σεισμού σε μεγάλα αστικά κέντρα, ειδικά αν προκύψει ταυτόχρονα ανάγκη διάσωσης πολλών ανθρώπων. Η συντονισμένη αξιοποίηση αυτών των συνεργείων σε συνθήκες πίεσης αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση.
Ο σεισμός της Εύβοιας, λοιπόν, δεν προκάλεσε ζημιές, αλλά υπενθύμισε την ανάγκη για συνεχή ετοιμότητα. Η Ελλάδα χρειάζεται να ενισχύσει την πρόληψη και την εκπαίδευση, ενώ η Κύπρος πρέπει να διασφαλίσει ότι οι οδηγίες και τα σχέδια εφαρμογής μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά τόσο τη στιγμή του σεισμού όσο και στη μετασεισμική φάση.
Η ασφάλεια απέναντι στους σεισμούς δεν είναι μόνο ζήτημα κράτους. Είναι υπόθεση όλων μας — από τους επιστήμονες που παρακολουθούν τα ρήγματα μέχρι τους πολίτες που πρέπει να ξέρουν πού θα σταθούν όταν χτυπήσει ο Εγκέλαδος.
Ερωτήσεις και Προβληματισμοί
Τι έδειξε ο σεισμός στην Εύβοια;
Η δόνηση, αν και μέτρια, ανέδειξε την ανάγκη για συνεχή εκπαίδευση και ετοιμότητα πολιτών και αρχών. Ακόμη και μικροί σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν πανικό ή ατυχήματα εάν δεν υπάρχει κουλτούρα πρόληψης.
Πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα;
Η Ελλάδα διαθέτει ισχυρό επιστημονικό δυναμικό και γρήγορη ανταπόκριση. Τα κενά παραμένουν στα παλιά κτίρια, στην εκπαίδευση πολιτών εκτός σχολείων και στις ασκήσεις σε κρίσιμες υποδομές. Η πραγματική πρόκληση είναι να μετατραπεί η γνώση σε πράξη.
Πόσο έτοιμη είναι η Κύπρος;
Η Κύπρος έχει οργανωμένο σχέδιο δράσης, σαφείς οδηγίες και σωστικά συνεργεία για την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών. Υπάρχουν όμως αδυναμίες: παλιές πολυκατοικίες, περιορισμένες ασκήσεις μεγάλης κλίμακας και περιορισμένη πρακτική εφαρμογή των οδηγιών από τους πολίτες.
Και στη μετασεισμική φάση;
Η μετασεισμική φάση είναι κρίσιμη: η Κύπρος πρέπει να μπορεί να στεγάσει αστέγους, να διατηρήσει τη λειτουργία νοσοκομείων, να συντονίσει σωστικά συνεργεία και να αποκαταστήσει υποδομές. Η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από την πρόβλεψη, τον συντονισμό και τη διαθεσιμότητα πόρων.
Ποιο είναι το κοινό μήνυμα;
Πρόληψη σημαίνει πράξη. Μαζικές ασκήσεις, ενημέρωση πολιτών, αναβάθμιση κτιρίων και συλλογική κουλτούρα ετοιμότητας είναι απαραίτητα και για την Ελλάδα και για την Κύπρο.
