Ένα αίτημα που υποβλήθηκε από το Δήμο Ιδαλίου το 2006 για μετακίνηση της εναέριας γραμμής μεταφοράς της ΑΗΚ εκτός της οικιστικής περιοχής του Δήμου και εντός της νεκρής ζώνης προς την Λουρουτζίνα, φαίνεται πως λαμβάνει το πράσινο φως για να υλοποιηθεί, 15 χρόνια μετά.
Μιλώντας ο διευθυντής Μεταφοράς της ΑΗΚ, Κώστας Γαβριηλίδης, και κληθείς να σχολιάσει παράπονα ιδιοκτητών γης που επηρεάζονται από την όλη απόφαση, κατέστησε ξεκάθαρο ότι η ΑΗΚ είναι έτοιμη να προχωρήσει άμεσα. Πρόσθεσε ότι η απόφαση είναι ειλημμένη, εξασφαλίστηκαν όλες οι σχετικές άδειες και συγκαταθέσεις, και επαφίεται, πρόσθεσε, στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς και τη ΡΑΕΚ να άρουν τους ενδοιασμούς τους. Πρόσθεσε ότι είχε παγώσει η απόφαση το 2018 από τους δύο αρμόδιους φορείς, με την επίκληση των διαφόρων λόγων του Υπουργείου Άμυνας προκειμένου να μην υλοποιηθεί το έργο, παρόλο, επισήμανε, που η Εθνική Φρουρά τοποθετήθηκε θετικά τα προηγούμενα χρόνια. Εξήγησε ότι πλέον ο δρόμος ανοίγει μετά την απόφαση του Υπουργείου Άμυνας ημερ. 13/4/2021 με την οποία ενημέρωσε την ΑΗΚ ότι δεν έχει ένσταση για υλοποίηση του έργου. Οι δύο φορείς είναι ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς και η ΡΑΕΚ.
Η εν λόγω γραμμή κατασκευάστηκε το 1983 και διέρχεται την ανατολική πλευρά του Δήμου Ιδαλίου. Σήμερα με την επέκταση των οικιστικών ζωνών σε γεωργικές, τμήμα της γραμμής μήκους 1.300 μέτρων βρίσκεται στην οικιστική ζώνη.
Ο διευθυντής Μεταφοράς ανέφερε ότι από τη στιγμή που θα μετακινηθεί η γραμμή μεταφοράς θα υπάρχουν αντιδράσεις. «Τη βγάλαμε εκτός οικιστικής ζώνης, την τοποθετήσαμε στη νεκρή ζώνη και ένα μικρό μέρος επηρεάζει ιδιοκτησίες», πρόσθεσε.
Εξήγησε ότι από το 2006, πήρε 5 χρόνια σε όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες να καταλήξουν σε μια αποδέκτη λύση. Στο σημείο αυτό ανέφερε ότι η διαδικασία αδειοδότησης είναι επίπονη και μακροχρόνια. Πρόσθεσε ότι το 2018, εξασφαλίστηκαν όλες οι άδειες από όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Στη συνέχεια, είπε, υπήρχαν αντιδράσεις από ιδιοκτήτες γης που επηρεάζονται. Ωστόσο, είπε το Υπουργείο Άμυνας υπαναχώρησε από τη θετική έγκριση που έδωσε γραπτώς υπό το βάρος των νέων εξελίξεων. Με επιχείρηση την αλλαγή στάσης του υπουργείου Άμυνας, ο Διαχειριστής κρατούσε τη υπόθεση σε καταστολή.
Σύμφωνα με τον κ. Γαβρηλίδη, στις 13/4/2021, το υπουργείο Άμυνας έστειλε νέα επιστολή με την οποία άρει τους ενδοιασμούς του. Μέχρι πρόσφατα, είπε, το υπουργείο Άμυνας κρατούσε όμηρο την υλοποίηση της γραμμής. Επισήμανε ότι η νεκρή ζώνη είναι έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν απαιτείται έγκριση από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ για να διέλθει η γραμμή από εκεί.
Σε ότι αφορά το αίτημα που τέθηκε για υπογειοποίηση της γραμμής, επισήμανε ότι εξετάστηκε και δεν ενδείκνυται κάτι τέτοιο για αρκετούς λόγους. Εξήγησε ότι η εν λόγω γραμμή είναι μια από τις δύο κύριες που τροφοδοτεί τη Λευκωσία και την επαρχία. Η δεύτερη γραμμή ξεκινά από το Βασιλικό και καταλήγει στο Τσέρι. Σημείωσε ότι τα υπόγεια καλώδια δεν μπαίνουν σε χωράφια, αλλά κάτω από πεζοδρόμια και αφού ληφθούν όλα τα μέτρα ασφαλείας. Ακόμα, όπως ανέφερε, τυχόν υπογειοποίηση της γραμμής θα μείωνε την αξιοπιστία της αφού, υπόγειο καλώδιο εν μέσω δύο εναερίων τμημάτων γραμμής, είναι πολύ ευαίσθητο σε κεραυνούς. Εξάλλου, η υπογειοποίηση ήταν κάτι που εξετάστηκε και απορρίφθηκε για τους πιο πάνω λόγους το 2011, οπόταν και όλες οι εμπλεκόμενες Υπηρεσίες συμφώνησαν στη μετακίνηση, η αδειοδότηση της οποίας έγινε δυνατή επτά χρόνια αργότερα, το 2018. Περαιτέρω, ο κ. Γαβριηλίδης διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει θέμα δυσκολιών κατάσβεσης τυχόν πυρκαγιάς στην περιοχή που προκύπτουν από την νέα θέση της γραμμής μεταφοράς, αλλά ούτε και θέμα πρόκλησης πυρκαγιάς από την ίδια τη γραμμή.
Μέσα από τη νεκρή ζώνη η νέα γραμμή μεταφοράς
Πριν από ένα μήνα, την επομένη της επιστολής του υπουργείου Άμυνας, στις 14/4/2021, η κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος επισκέφθηκε την περιοχή όπου βρίσκονται οι πυλώνες υψηλής τάσης στο Δήμο Ιδαλίου όπου και διαπίστωσε ότι περνούν από σπίτια σε κατοικημένες περιοχές. Κατά τη συνεδρία της Επιτροπής καταδείχθηκε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα να προωθηθεί η αποξήλωση και η μετακίνηση των πυλώνων. Η νέα εγκατάσταση των πυλώνων θα διέλθει κυρίως μέσα από τη νεκρή ζώνη, ενώ ένα μικρό μέρος, με την ελάχιστη επιβάρυνση, θα διέλθει μέσα από γεωργικά τεμάχια. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Γιώργος Λουκαϊδης ανέφερε ότι η παρουσία των πυλώνων δημιουργεί απειλές και κινδύνους για τη δημόσια υγεία, ενώ την ίδια ώρα προκαλεί σοβαρή ρύπανση τόσο οπτική, όσο και ηχητική. Εξήγησε ότι λήφθηκε απόφαση από το 2018, αλλά το Υπουργείο Άμυνας έφερε κάποια προσκόμματα, τα οποία ήταν προσχηματικά και εμπόδιζαν τη μετακίνηση των πυλώνων, ενώ αρχικά είχε τοποθετηθεί θετικά. Τελικά, με επιστολή ημερομηνίας 13 Απριλίου του 2021 άρει τις επιφυλάξεις που είχε εκφράσει.
Χωρίστηκαν στα δύο οι επηρεαζόμενοι κάτοικοι Ιδαλίου
Ο Δήμος Ιδαλίου υπέβαλε αίτημα στην ΑΗΚ το 2006 για μετακίνηση της γραμμής εντός της νεκρής ζώνης προς τη Λουρουτζίνα. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, το Υπουργείο Εξωτερικών δήλωνε έτοιμο να εγείρει, εφόσον του ζητηθεί, το θέμα της διέλευσης της εναέριας γραμμής, μέσα από τη νεκρή ζώνη, με το Τμήμα Αστικών Υποθέσεων της Ειρηνευτικής Δύναμης των ΗΕ στην Κύπρο. Είχε προηγηθεί επιστολή του Υπουργείου Άμυνας στο Υπουργείο Εμπορίου σύμφωνα με την οποία η προτεινόμενη διέλευση διέρχεται σε μικρή απόσταση από τα υφιστάμενα ναρκοπέδια της Εθνικής Φρουράς και έθεσε ως όρο όπως η εναέρια γραμμή να περνά εναέρια πάνω από ένα υφιστάμενο ναρκοπέδιο.
-Τον Νοέμβριο του 2007 σε συνάντηση στο υπουργείο Εμπορίου, ο Δήμος είχε συμφωνήσει με την πρόταση της ΑΗΚ για τοπική μετακίνηση 3 χλμ για παράκαμψη της οικιστικής ζώνης. Ο Διαχειριστής διαφώνησε.
-Τον Απρίλιο του 2009 σε σύσκεψη στη ΡΑΕΚ αποφασίστηκε η μη υλοποίηση του έργου. Στην εν λόγω συνάντηση παρουσιάστηκαν διαμαρτυρίες από ιδιοκτήτες γης στην περιοχή Ιδαλίου όπου επρόκειτο να μετακινηθεί η γραμμή. Άλλη ομάδα πολιτών του Δήμου Ιδαλίου επέμενε στην υλοποίηση της μετακίνησης της γραμμής. Οι δύο ομάδες πολιτών εκφράζουν εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη, η κάθε μια για δικούς της λόγους συμφερόντων. Όπως αναφέρθηκε, το κόστος υλοποίησης του έργου εκτιμάται στα €1,1 εκατ.
-Τον Φεβρουάριο του 2010, ο υπουργός Εμπορίου αποφάσισε ότι δεν μπορεί να προωθηθεί η μετακίνηση της γραμμής λόγω του ότι δεν έχουν εκπληρωθεί οι προϋποθέσεις. Επομένως η πρόταση της ΑΗΚ για τοπική μετακίνηση δεν βρήκε πρόσφορο έδαφος για υλοποίηση. Σημειώνεται ότι σε επιστολή της ΑΗΚ τον Μάιο του 2010 προς το υπουργείο Εμπορίου αναφέρεται ότι «ο τουρκικός κατοχικός στρατός προβάλει κατά καιρούς, ενστάσεις σε εργασίες συντήρησης της συγκεκριμένης γραμμής στην περιοχή Λυμπιών εντός της νεκρής ζώνης. Η ΑΗΚ θεωρεί ότι το θέμα θα μπορούσε να επιλυθεί οριστικά με την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, με μετακίνηση της γραμμής εντός της σημερινής ουδέτερης ζώνης».
-Ιούνιο του 2010 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στη ΡΑΕΚ, η οποία απέρριψε τις επιλογές για μετακίνηση της γραμμής σε νεκρή ζώνη, αλλά και υπογειοποίησή της. Στη σύσκεψη εκπρόσωπος της ΑΗΚ τόνισε ότι η μετακίνηση της γραμμής σε νεκρή ζώνη δεν είναι αποδεκτή λύση, διότι δημιουργούνται πολλά και σοβαρά προβλήματα λόγω πρόσβασης στο χώρο που προκαλεί μείωση του βαθμού ασφάλειας του δικτύου, δυσκολίες συντήρησης της γραμμής, και δυσκολίες στην επιδιόρθωση βλάβης της γραμμής.
-Τον Νοέμβριο του 2010, το Υπουργείο Άμυνας με επιστολή του στην ΑΗΚ εξέφρασε θετική στάση στο αίτημα για μετακίνηση της γραμμής θέτοντας ως προϋπόθεση να γίνει όσο το δυνατό πλησιέστερα στο ναρκοπέδιο.
-Για το θέμα έγινε νέα σύσκεψη στη ΡΑΕΚ τον Ιούνιο του 2012. Στην εν λόγω σύσκεψη η ΑΗΚ ανέφερε ότι πολιτική της είναι να γίνεται προσπάθεια μετακίνησης γραμμών από περιοχές οι οποίες έχουν αναπτυχθεί σε οικιστικές ζώνες. Ο Διαχειριστής διαφώνησε για λόγους ασφάλειας λόγω της γειτνίασης με το ναρκοπέδιο. Το Υπουργείο Εμπορίου τόνισε την επικινδυνότητα του όλου εγχειρήματος, ιδιαίτερα λόγω του σοβαρού κινδύνου για διακοπή της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος σε μεγάλο μέρος της Λευκωσίας που δυνατό να προκληθεί από έκρηξη στα υφιστάμενα ναρκοπέδια της Εθνικής Φρουράς.
-Το 2018 λήφθηκε απόφαση για υλοποίηση του έργου με τη συγκατάθεση όλων των μέρων.Τον Αύγουστο του 2018, το Υπουργείο Άμυνας εισηγήθηκε όπως ανασταλεί η λήψη τελικής απόφασης που αφορά τη μετακίνηση της γραμμής στις περιοχές του Δήμου Ιδαλίου και στις κοινότητες Λύμπια και Ποταμιά. Απαντώντας η ΑΗΚ ανέφερε ότι η απόφαση σε ότι αφορά την πορεία που θα ακολουθήσει το τμήμα γραμμής που θα μετακινηθεί έχει ήδη ληφθεί, εκδόθηκε πολεοδομική άδεια, ενώ έχουν ληφθεί οι απαραίτητες κυβερνητικές εγκρίσεις.
-Τον Δεκέμβριο του 2018 κατά την έγκριση του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς, η ΡΑΕΚ αποφάσισε να καλέσει τον Διαχειριστή να αναστείλει την υλοποίηση της μετακίνησης τμήματος της εναέριας γραμμής στο Δάλι, από τη στιγμή που το ζήτησε το Υπουργείο Άμυνας.
-Ιανουάριο του 2019, η ΑΗΚ αποτάθηκε εκ νέου στο Υπουργείο Άμυνας ζητώντας ενημέρωση. Στην απάντηση τον Μάρτιο του ίδιου έτους, το υπουργείο Άμυνας επανέλαβε ότι οι εξελίξεις αφορούν θέματα διαχείρισης της νεκρής ζώνης, ιδιαίτερα λόγω της αβεβαιότητας που υπάρχει σε σχέση με το καθεστώς της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην Κύπρο.
-Δύο χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2021, το υπουργείο Άμυνας παρέπεμψε την ΑΗΚ σε επιστολή του ΓΕΕΦ τον Μάιο του 2018, όπου δεν είχε ένσταση με την υλοποίηση του έργου. Παράλληλα, το Υπουργείο ενημέρωσε ότι έχουν αξιολογηθεί τα νέα δεδομένα που είχαν προκύψει σε σχέση με την ανανέωση της θητείας της Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών και καλούσε την ΑΗΚ ότι για διακίνηση εντός της νεκρής ζώνης θα πρέπει να απευθύνεται στα Ηνωμένα Έθνη μέσω του υπουργείου Εξωτερικών.
GREEN PRESS CYPRUS.NEWS
