Επί δεκαετίες, οι μαθητές στην Ταϊλάνδη υπόκεινταν σε αυστηρούς και ταπεινωτικούς κανόνες εμφάνισης, με ποινές που έφταναν μέχρι και τον δημόσιο εξευτελισμό. Μια ιστορική απόφαση του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου κρίνει πλέον αντισυνταγματική τη σχετική οδηγία του 1975, ανοίγοντας τον δρόμο για περισσότερη ελευθερία έκφρασης στις σχολικές αίθουσες – αν και οι αμφιβολίες για την εφαρμογή της παραμένουν.
Ήταν ακόμα νωρίς το πρωί όταν το πλήθος των νυσταγμένων μαθητών -όλοι με τις ίδιες στολές και τα ίδια περιποιημένα χτενίσματα- παρατάχθηκαν για την καθημερινή συγκέντρωση στον ιστό της σημαίας του λυκείου τους στην Μπανγκόκ.
Τότε, ένας καθηγητής έδειξε τον Chaovawanich, ο οποίος έχει το παρατσούκλι «Khao Klong» – υποδεικνύοντας ότι τα μαλλιά του ήταν πολύ μακριά. Ντροπιασμένος, το αγόρι αναγκάστηκε να βγει μπροστά και να ξυρίσει μερικώς το κεφάλι του μπροστά σε όλο το σχολείο, με τον καθηγητή να αφήνει σκόπιμα το κούρεμα ημιτελές για να το φοράει για το υπόλοιπο της ημέρας.
«Υπήρχε ένα αίσθημα ντροπής, σαν ένα παιδί που το ξεχώριζαν, που το μετέτρεπαν σε ανέκδοτο, που το απομόνωναν και που του ξύριζαν τα μαλλιά, κάνοντάς το να φαίνεται άσχημο», δήλωσε ο Khao Klong, που τώρα είναι 20 ετών και σπουδάζει στο πανεπιστήμιο. Θυμάται ακόμα έντονα να επιστρέφει στην τάξη μετά, όπου «όλοι γύρισαν προς το μέρος μου και ξέσπασαν σε γέλια». «Ήταν μια σκηνή που έμεινε στο μυαλό μου και με έκανε πραγματικά ανασφαλή», είπε.
Ταϊλάνδη: Δεκαετίες αυστηρών κανονισμών για τα μαλλιά
Η τιμωρία μπορεί να φαίνεται ακραία, αλλά για δεκαετίες, αυτές οι σκηνές ήταν συνηθισμένες σε όλη την Ταϊλάνδη, με τους μαθητές να υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες σχετικά με την εμφάνισή τους, οι οποίοι υπερβαίνουν κατά πολύ τους σχολικούς κώδικες ένδυσης που ισχύουν σε άλλες χώρες.
Για παράδειγμα, οι άρρενες μαθητές έπρεπε να έχουν στρατιωτικού τύπου κούρεμα και οι μαθήτριες έπρεπε να έχουν πιασμένα τα μαλλιά τους σε κοντό, μακρύ κότσο μέχρι το αυτί – πριν οι κανόνες χαλαρώσουν το 2013 (όταν τα αγόρια μπορούσαν να αφήνουν τα μαλλιά τους μέχρι τη βάση του λαιμού τους και τα κορίτσια μπορούσαν να αφήνουν τα μαλλιά τους ακόμα πιο μακριά, αρκεί να είναι πιασμένα).
Τα μαλλιά του Khao Klong ήταν μόνο μερικά εκατοστά πάνω από το όριο, αλλά ακόμη και αυτό ήταν σαφής παραβιάση των κανόνων.
Αλλά οι κανόνες για τα χτενίσματα αλλάζουν σημαντικά. Τον Μάρτιο, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Ταϊλ’ανδης ακύρωσε την οδηγία -που είχε θεσπιστεί από το υπουργείο Παιδείας το 1975- κηρύσσοντάς την αντισυνταγματική.
Οι κανόνες «επέβαλαν υπερβολικούς περιορισμούς στην προσωπική ελευθερία», παραβιάζοντας έτσι το Σύνταγμα της Ταϊλάνδης, αναφέρεται στη δικαστική απόφαση. Πρόσθεσε ότι οι κανονισμοί 50 ετών «δεν ευθυγραμμίζονταν με τις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες» και έβλαπταν την ψυχική υγεία των παιδιών κατά τη διάρκεια αναπτυξιακά σημαντικών ηλικιών, και ιδιαίτερα εκείνων με διαφορετικές ταυτότητες φύλου.
Η απόφαση του δικαστηρίου ερχόταν εδώ και πολύ καιρό, αφού οι πανεθνικές διαμαρτυρίες των μαθητών το 2020 έφεραν το θέμα στο προσκήνιο και ώθησαν το υπουργείο Παιδείας να αφήσει στα σχολεία να αποφασίσουν τα ίδια για τους κανόνες τους.
Οι φόβοι παραμένουν
Η δικαστική απόφαση έγινε δεκτή με χαρά από ορισμένους μαθητές, οι οποίοι ήθελαν εδώ και καιρό να εκφράζονται ελεύθερα στην εμφάνισή τους.
«Τα πράγματα έχουν αλλάξει, ειδικά (όσον αφορά τον τρόπο) που ελέγχουν τα χτενίσματα» δήλωσε η 16χρονη Nijchaya Kraisriwattana τον Απρίλιο. Το σχολείο της στην Μπανγκόκ συνήθιζε να πραγματοποιεί εβδομαδιαίους ελέγχους για να εξετάζει την εμφάνιση των μαθητών, και στο παρελθόν της είχαν αφαιρεθεί ακαδημαϊκοί βαθμοί επειδή τα μαλλιά της ήταν πολύ μακριά.
Αλλά οι ανησυχίες παραμένουν μεταξύ άλλων που φοβούνται ότι ορισμένα σχολεία θα συνεχίσουν να επιβάλλουν αυστηρές οδηγίες και σκληρές τιμωρίες χωρίς κυβερνητική παρέμβαση.
«Στην αρχή, χάρηκα όταν διάβασα γι’ αυτό, αλλά στη συνέχεια οι άνθρωποι άρχισαν να το αναλύουν. Φαίνεται ότι υπάρχουν ακόμη κενά, γεγονός που με κάνει να ανησυχώ λίγο, επειδή δεν φαίνεται να διαφέρει πολύ από πριν», δήλωσε ο Khao Klong. Ο ίδιος και άλλοι ακτιβιστές φοιτητές «δεν έχουν δει να συμβαίνουν πολλές αλλαγές», πρόσθεσε.
