Νέα καθυστέρηση αναμένεται στην υλοποίηση του δρόμου Αστρομερίτη – Τροόδους μετά την αρνητική έκθεση ειδικής οικολογικής αξιολόγησης των επιπτώσεων για τη δημιουργία αυτοκινητόδρομου στην προστατευόμενη περιοχή του Δικτύου Natura 2000, Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Ατσάς – Άγιος Θεόδωρος.
Το προτεινόμενο έργο αφορά το τρίτο τμήμα (Φάση Δ) του αυτοκινητόδρομου τεσσάρων λωρίδων κυκλοφορίας Λευκωσίας – Κοκκινοτριμιθιάς – Αστρομερίτη – Ευρύχου, μήκους 12,9 χιλιομέτρων και πλάτους 28 μέτρων, εκ των οποίων τα 3,5 χιλιόμετρα περίπου διαπερνούν την περιοχή του Δικτύου Natura 2000 ΖΕΠ Ατσάς – Άγιος Θεόδωρος.
Κατά τη διάρκεια της ολοκληρωμένης εξέτασης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου στην προστατευόμενη περιοχή ΖΕΠ Ατσάς – Άγιος Θεόδωρος και στα είδη καθορισμού της περιοχής, η Περιβαλλοντική Αρχή έλαβε υπόψη τη Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης στην προστατευόμενη περιοχή, το Διαχειριστικό Σχέδιο για την περιοχή του Δικτύου Natura 2000, και τις ίδιες γνώσεις των μελών της Ad hoc Επιτροπής.
Επιπρόσθετα, οι επιπτώσεις αφορούν την απώλεια και τον κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων των ειδών, την όχληση και απώλεια/απομάκρυνση ειδών χαρακτηρισμού και μεταναστευτικών, καθώς και την ακεραιότητα και συνοχή του δικτύου. Οι κυριότερες επιπτώσεις από την υλοποίηση και λειτουργία του έργου αφορούν κυρίως τα είδη χαρακτηρισμού της Κράγκας και της Τρουλλουρίας, τα οποία θα έχουν απώλεια 20% και 25% του αναπαραγωγικού τους πληθυσμού αντίστοιχα, επιπτώσεις σε περιοχές τροφοληψίας και ξεχειμωνιάσματος της Πευκοτρασιήλας, καθώς και στο καθορισμένο πέρασμα διέλευσης μεταναστευτικών πτηνών.
Οι επιπτώσεις στα πιο πάνω είδη οφείλονται κυρίως στο χαρακτήρα και το μέγεθος του έργου (νέα χάραξη), την απώλεια και κατακερματισμό του ενδιαιτήματος τους, τον εκτοπισμό και απώλεια των ειδών (αναπαραγωγικά ζευγάρια), την παρεμπόδιση και τον κατακερματισμό του καθορισμένου διαδρόμου μετανάστευσης, την υποβάθμιση του οικολογικού χαρακτήρα της περιοχής και της διαθεσιμότητας τροφής, καθώς και την μόνιμη εγκατάλειψη της περιοχής, από την οχληρία.
Σύμφωνα με την έκθεση ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, η υλοποίηση του προτεινόμενου έργου αναμένεται να έχει αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στα είδη χαρακτηρισμού και τα ενδιαιτήματα τους, στους στόχους διατήρησης της ΖΕΠ Ατσάς – Άγιος Θεόδωρος, λόγω της απώλειας ενδιαιτημάτων των ειδών χαρακτηρισμού, καθώς και στο καθορισμένο πέρασμα διέλευσης μεταναστευτικών πτηνών.
Στην προστατευόμενη περιοχή του προτεινόμενου έργου αναμένονται συσσωρευτικές επιπτώσεις από έργα όπως φωτοβολταϊκά πάρκα (υφιστάμενα και προτεινόμενα). Εντός της περιοχής υπάρχει επίσης εκτεταμένο οδικό δίκτυο (χωματόδρομοι – νόμιμοι ή/και παράνομοι, καθώς και εκτεταμένο δασικό οδικό δίκτυο εντός της κρατικής δασικής περιοχής), το οποίο επίσης συμβάλλει σε επιπρόσθετες πιέσεις και όχληση στα είδη χαρακτηρισμού. Οι συσσωρευτικές επιπτώσεις αφορούν την απώλεια και κατακερματισμό ενδιαιτημάτων των ειδών πτηνοπανίδας και κυρίως ειδών χαρακτηρισμού, των στόχων διατήρησης τους καθώς και της συνοχής της περιοχής του Δικτύου Natura 2000.
Σημαντικές έμμεσες επιπτώσεις υποδεικνύει η μελέτη
Σημειώνεται ότι στην κοινή μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον και ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, ο μελετητής στις επιπτώσεις κατά τη φάση λειτουργίας του προτεινόμενου έργου αναφέρει ότι «αναμένεται ότι, με την ολοκλήρωση του έργου, κατά πρώτο λόγο η οικιστική ανάπτυξη και κατά δεύτερο λόγο η βιομηχανική και ίσως και η τουριστική ανάπτυξη θα ενθαρρυνθούν κατά μήκος του προτεινόμενου έργου, λόγω της πληρότητας του οδικού δικτύου και της εύκολης πρόσβασης στους υφιστάμενους αυτοκινητόδρομους και στη Λευκωσία».
Επομένως, η ίδια η μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Τμήματος Δημοσίων Έργων αναγνωρίζει ότι πέρα από τις άμεσες και συσσωρευτικές επιπτώσεις, ο νέος αυτοκινητόδρομος αναμένεται ότι θα επιφέρει σημαντικές έμμεσες επιπτώσεις, όπως η αλλαγή χρήσης γης και η τροποποίηση του πολεοδομικού καθεστώτος της ευρύτερης περιοχής χωροθέτησης.
Πολιτική απόφαση να περάσει από το δίκτυο Natura 2000
Το έργο αποτελείται από το οδόστρωμα του αυτοκινητοδρόμου, χωματουργικές εργασίες και τις υποστηρικτικές κατασκευές, όπως η αποχέτευση όμβριων, καθώς και η ανέγερση αναγκαίων γεφυρών στις περιοχές των κόμβων. Το πλάτος οδοστρώματος του προτεινόμενου αυτοκινητόδρομου είναι 28 μέτρα (οδόστρωμα, κεντρική νησίδα, έρεισμα, αυλάκια αποχέτευσης όμβριων).
Το τρίτο τμήμα του αυτοκινητόδρομου ξεκινάει από τον Αστρομερίτη (συμβολή Αστρομερίτη – Βυζακιά) και θα διασχίζει την κοινότητα Κουτραφά στα βόρεια. Η όδευση διαπερνά τον ποταμό Ελιάς και Ατσά, καθώς και τη μικτή χαράδρα και αγροκτήματα. Η χάραξη του έργου διέρχεται της περιοχής του δικτύου Natura 2000 και αποτελεί νέα χάραξη.
Σημειώνεται ότι αρχικά η όδευση του δρόμου ακολουθούσε το ήδη υφιστάμενο οδικό δίκτυο, ωστόσο αποφασίστηκε επαναχάραξη της όδευσης και επικαιροποίηση της μελέτης εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου, καθότι σημαντικό μέρος του αυτοκινητόδρομου επηρεάζει προστατευόμενες περιοχές.
Ερωτηματικά προκύπτουν για το γεγονός ότι δεν εξετάστηκε από πλευράς κυβέρνησης εναλλακτική όδευση του δρόμου. Σύμφωνα με επιστολή του Τμήματος Δημοσίων Έργων, ημερ. 23/12/2019, δεν είναι απαραίτητη η εξέταση εναλλακτικών σεναρίων. Σημείωνε δε ότι έχει ληφθεί πολιτική απόφαση για κατασκευή αυτοκινητόδρομου τεσσάρων λωρίδων κυκλοφορίας, χωρίς τη μείωση οποιονδήποτε γεωμετριών ή άλλων χαρακτηριστικών του προτεινόμενου έργου, με σκοπό τη μείωση του κόστους του έργου.
Κατά την εξέταση της ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, η Ad-hoc Επιτροπή ζήτησε από το Τμήμα Δημοσίων Έργων να εξετάσει εναλλακτικά σενάρια όδευσης για το σημείο του αυτοκινητόδρομου που εμπίπτει στην περιοχή Natura 2000.
Ωστόσο, το Τμήμα Δημοσίων Έργων με επιστολή του ημερ. 5/1/2021 απαντώντας στο Τμήμα Περιβάλλοντος σχετικά με την εισήγηση για αξιολόγηση εναλλακτικών οδεύσεων με σημαντικότερη την αναβάθμιση/ διαπλάτυνση και βελτίωση του υφιστάμενου δρόμου, ουσιαστικά δεν την εξετάζει επαρκώς.
Χωρίς να εξετάζει καν το σενάριο για βελτίωση του υφιστάμενου δρόμου και τη μετατροπή του σε αυτοκινητόδρομο τεσσάρων λωρίδων κυκλοφορίας, το Τμήμα Δημοσίων Έργων αναφέρει ότι οι τοπικές βελτιώσεις σε ορισμένα σημεία δεν αποτελούν αποδεκτή επιλογή, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να εκπληρώσει τους στόχους του έργου, ούτε να προσφέρει το αναμενόμενο επίπεδο εξυπηρέτησης, αλλά και τη σύνδεση της πόλης και επαρχίας Λευκωσίας προς το Τροόδος και τα ορεινά θέρετρα.
green press cyprus.news
